سه راه برای گفتن نه به دیگران بدون احساس بد

آیا تا به حال در قبال درخواست یکی از آشنایان خود به او نه گفته‌اید؟ اگر این کار را کرده‌اید بعد از آن چه احساسی داشته‌اید؟ برای همه ما پیش آمده یکی از دوستان یا آشنایان‌مان درخواست کاری از ما کرده و ما در آن لحظه به دلیل مشغله یا هر مسئله دیگر توان انجام آن را نداشته‌ایم اما به هزاران دلیل مختلف درخواست او را پاسخ گفته‌ایم یا اگر در آن لحظه به قول معروف روی خود را سفت کرده‌ایم و به او نه گفته‌ایم، پس از آن احساس گناه کرده‌ایم.
تقریبا همه ما با این وضعیت آشناییم و بسیاری از ما با نه گفتن مشکل داریم و نمی‌دانیم چگونه این مسئله را مدیریت کنیم. معمولا در این حالت به‌رغم میل باطنی خود به درخواست طرف مقابل‌مان بله گفته‌ایم و پس از آن هزار بار خودمان را سرزنش کرده‌ایم که چرا از واژه دو حرفی نه استفاده نکرده‌ایم. اما راه‌حل این ماجرا چیست؟ چگونه می‌شود به دیگران بدون احساس گناه نه گفت؟
اگر شما جزو افراد مردم‌شادکن هستید یا از ترس اینکه دیگران از دست‌تان ناراحت شوند به آن‌ها نه نمی‌گویید، احتمالا در بسیاری از این لحظات بار روانی و فشار عصبی را تجربه کرده‌اید. گفتن واژه نه برای بسیاری از مردم کار دشواری است و وقتی هم این کار را می‌کنند احساس گناه، شرم، ناامیدی و عصبیت به آن‌ها دست می‌دهد.
حقیقت این است که ما همیشه نمی‌توانیم از نظر روانی، جسمی و حتی مالی کارهایی را که دیگران از ما می‌خواهند انجام دهیم. گاهی مردم از ما درخواست‌های غیرمنطقی دارند. اما این ترس ناشی از گفتن واژه نه از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ تعدادی از این دلایل به شرح زیرند:

1. از این می‌ترسم که فردی که به او نه می‌گویم از من ناامید شود و ایمانش را به توانایی‌های من از دست بدهد.
2. می‌ترسم به کسی که نه می‌گویم از دست من ناراحت شود.
3. اگر نتوانم کاری را که کسی از من انتظار دارد انجام دهم، احساس بازنده بودن می‌کنم.
4. اگر به کسی بگویم نه احساس بی‌کفایتی و بی‌لیاقتی می‌کنم.

همچنین شرایط و موقعیت‌هایی که یک فرد در آن برای گفتن نه به دیگران احساس معذب بودن می‌کند به شرح زیر است:

1. در محل کار
2. در مقابل درخواست دوستان
3. درون خانواده و روابط عاشقانه

درست است که در اکثر اوقات حسی درون‌مان ما را اجبار به قبول کردن درخواستی می‌کند، اما می‌توان در شرایط مختلف بدون احساس گناه درخواستی را رد کرد. گاهی گفتن نه حس خوبی به ما می‌دهد، فشار و بار روانی زیادی را از روی دوش ما برمی‌دارد و بر سلامت روحی و روانی ما تاثیر مثبتی می‌گذارد. در ادامه سه راه و استراتژی موثر را به شما می‌آموزیم که با استفاده از آن‌ها به راحتی و بدون احساس گناه به دیگران نه بگویید:

1. صادقانه رفتار کنید: خیلی وقت‌ها صرف گفتن نه اثرگذار نیست، چراکه کسی که به او نه می‌گویید دلیل آن را متوجه نمی‌شود. دلیل خود را صادقانه و راحت به فردی که از شما درخواستی کرده بگویید. برای مثال، وقتی در محل کار، کارهای زیادی سرتان ریخته و فردی از شما درخواستی می‌کند می‌توانید این‌گونه به او پاسخ دهید: «واقعا متاسفم ولی الان زمان خوبی برای این‌که کار دیگری به من بسپرید نیست. در حال حاضر کارهای زیادی دارم که برای انجام آن‌ها زمان زیادی لازم دارم». البته چنین گفت‌وگویی فقط در یک دنیا ایده‌آل صورت می‌گیرد. هیچ رئیس یا سازمانی نمی‌تواند دائما شاهد نه گفتن شما باشد. به همین دلیل اگر فکر می‌کنید کارتان بیش از اندازه است و نمی‌توانید آن‌ها را به موقع تحویل دهید، بهتر است با مدیر خود در این زمینه به طور جدی صحبت کنید.   

2. یک راه‌حل جایگزین پیشنهاد دهید: این روزها همه مشغله زیادی دارند و تقریبا تقویم‌شان پر است و اگر خیلی درست برنامه‌ریزی کنند می‌توانند تعادل مناسبی بین کارهای بیرون و روابط خانوادگی خود ایجاد کنند. با این حال بسیاری دوست دارند تا آن‌جا که می‌توانند به نزدیکان خود کمک کنند. در این حالت به جای این‌که به آن‌ها فقط نه بگویید یک راه‌حل جایگزین به آن‌ها پیشنهاد دهید. برای مثال اگر دوستی از شما می‌خواهد که در خانه‌تان جشن تولد بگیرید و برای شما امکان‌پذیر نیست، می‌توانید به آن‌ها شام خوردن در بیرون منزل را پیشنهاد دهید و یا در نهایت زمان تولد را جابه‌جا کنید. یا اگر در محل کارتان، کاری از شما درخواست می‌شود به سازمان خود بگویید که در زمان مناسب‌تری در آینده نزدیک آن را انجام خواهید داد.

3. فقط بگویید نه: گاهی در مواقعی اصلا دلتان نمی‌خواهد دلیل نه گفتن‌تان را به کسی عنوان کنید و یا تمایل ندارید پیشنهاد جایگزینی ارائه کنید. در این حالت یک نه قاطعانه بگویید تا طرف شما بفهمد که نمی‌تواند از شما سواستفاده کند.
گفتن نه به دیگران به معنای مهربان بودن با خودتان است. همین که وظایف خود را در زندگی و محل کار به طور دقیق و کامل انجام می‌دهید و تمام تلاش خود را می‌کنید کافی است. اگر می‌خواهید با دیگران مهربان باشید باید ابتدا با خود مهربان باشید و نه گفتن یکی از این مهربان بودن‌ها با خود است. سعی کنید در تمام زندگی تعادل مناسبی بین نه گفتن‌ها و آره گفتن‌های خود ایجاد کنید تا زندگی راحت‌تر و جذاب‌تر شود.

در صورت تمایل، تجربیات خود را در بخش نظرات ثبت کنید.