آیا می‌توان آینده را پیش‌بینی کرد؟

موضوع پیش‌بینی آینده مسئله‌ای است که در تمام ادوار تاریخ ذهن آدمی را به خود مشغول داشته است. دانستن این‌که در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد، ساعت مرگ و طول عمر، مسئله ازدواج و عشق، پیش‌بینی وضعیت ملک و سهام، پیش‌بینی نتایج مسابقات ورزشی، پیش‌بینی نتایج انتخابات و ... همه از مسائلی‌اند که آدمی به شنیدن پیش‌گویی و دانستن اطلاعات درباره آن‌ها اشتیاق دارد.
 
برخی از مسائل با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی‌اند. هیجان‌انگیز بودن پیش‌گویی به غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است. انواع فال، کتاب‌های طالع‌بینی، افراد رمال و پیش‌گو، کف‌بینی، تعبیر خواب، بررسی نجومی، سایت‌های مختلف فال و طالع‌بینی و ... همه آن‌ها به نوعی خبر از چیزی می‌دهند که ما از آن بی‌خبر هستیم. از صحت و سقم این روش‌ها که بگذریم، ابزارهای پیش‌گویی به‌قدری زیاد و اغواکننده‌اند که تقریبا هر کدام از ما به نحوی (حال به هر دلیل) یک یا چندتای آن‌ها را تجربه کرده‌ایم. اگر در تاریخ کمی دقیق شویم افرادی هم بودند که در بین مردم به پیش‌گویی و پیش‌بینی آینده شهرت داشته‌اند مثل نوستراداموس که یک عطار و پیش‌گوی فرانسوی بود و در مورد آینده پیش‌گویی می‌کرد. نیلز بور برنده جایزه نوبل فیزیک و مبدع مدل اتمی بور در جایی گفته است: «پیش‌بینی بسیار دشوار است، به‌خصوص اگر در مورد آینده باشد». به طور کلی دو دیدگاه درباره پیش‌بینی آینده وجود دارد: فریب و پیش‌بینی براساس شرایط موجود و بررسی دقیق و علمی تمامی زاویای یک مسئله.
 
پیش‌بینی علمی
پیش‌بینی علمی در واقع حدس زدن حوداث و اتفاقات آینده براساس واقعیات موجود است. در دنیای کسب‌و کار و مدیریت امروز پیش‌بینی وضعیت آینده یک عنصر کلیدی محسوب می‌شود. دو عامل مهم در این نوع پیش‌بینی دخیل‌اند: ۱) رخدادهای خارجی غیرقابل کنترل؛ ۲) رویدادهای داخلی قابل کنترل. در این نوع پیش‌بینی ابزار آماری و روش‌های ریاضی به همراه داشتن نگاه همه‌جانبه و منطقی بیش‌ترین کارکرد را در رسیدن به هدف که همان پیش‌بینی اتفاقات آتی است، داراست. یکی از شاخص‌ترین و بارزترین مثال‌های این‌گونه پیش‌گویی‌ها، پیش‌بینی وضعیت آب و هواست که با توجه به در نظر گرفتن بسیاری از پارامترهای نجومی و جغرافیایی تا حدود زیادی قابل حدس زدن است.
 
شاید روزی با پیشرفت بیش‌تر علم بسیاری دیگر از حوداث روزمره نیز قابل پیش‌بینی شود، کما این‌که تا چندین دهه قبل افرادی که کسوف و خسوف و به وقوع پیوستن طوفان‌ و سیل را با توجه به دانش نجوم خود پیش‌بینی می‌کردند، از سوی عوام ساحر و جادوگر قلمداد می‌شدند. از نظر مردمان آن دوران، پیش‌بینی چنین اموری فقط از طریق الهامات ماورای طبیعی و توانایی‌های ذهنی و روانی خاص امکان‌پذیر بود. امروزه پیش‌بینی وضعیت جوی و استفاده از آن در زندگی روزمره ما امری عادی و طبیعی محسوب می‌شود که هیچ نیازی به علم سحر و جادو ندارد.
   
باید قبول کرد که جهان در حال تغییر است و روند این تغییرات به‌قدری سریع است که یک لحظه غفلت شاید فرد را سال‌های سال از پیشرفت باز دارد. پیش‌بینی علمی و عملی آینده در دنیای پرتکاپو و متغیر امروز یک مهارت محسوب می‌شود. برای داشتن نگرش درست و منطقی از آینده و داشتن چشم‌انداز صحیح تکنیک‌هایی وجود دارد که جزو لاینفک آموزش‌های روسای جمهور، مدیران ارشد، مسئولان شرکت‌های بیمه عمر، سهام‌داران، حتی نیروی پلیس و غیره است.
 
برای این کار نیاز است هر فردی موتور پیش‌بینی خود را به راه اندازد. برای راه‌اندازی موتور پیش‌بینی چند فاکتور مهم باید در فرد فعال شود. اولین مورد ارزیابی و مطالعه دقیق حوادث گذشته است. پیش‌بینی آینده تا حدودی با مطالعه حوادث مشابه که در گذشته رخ داده قابل پیش‌گویی است. همان‌طور که مطالعه و ارزیابی گذشته حائز اهمیت است، مطالعه و بررسی شرایط حال نیز دارای اهمیت است. بررسی دقیق الگوهای گذشته و حال جزو شروط اصلی برای پیش‌بینی موثق آینده است. گذشته و حال را بررسی کردید حالا به آینده برید و سعی کنید با توجه به گفته‌های افراد معتبر در حوزه کاری خودتان، بررسی چالش‌ها و فرصت‌ها، آینده را تا حدودی شبیه‌سازی کنید. برای این کار نیاز به وقت کافی و انرژی وافی دارید تا کار به طور اصولی و منطقی پیش رود. حال روند تکاملی مسئله را از گذشته تا آینده بررسی کنید و با تجزیه و تحلیل حساب‌شده به چشم‌انداز تقریبا روشنی از آینده دست خواهید یافت.
 
شاید برخی دوستان مدعی شوند که امکان پیش‌گویی درباره آینده وجود ندارد اما محققان دانشگاه واشنگتون در سنت لوئیس با نظر شما مخالفند. این پژوهش‌گران دو نوع آزمایش را در این رابطه از دواطلبان خود به عمل آوردند. در آزمون اول با نمایش یک فیلم و توقف ناگهانی از متقاضیان خواستند تا ادامه فیلم را حدس بزنند. در این آزمون تقریبا ۹۰ درصد افراد پیش‌بینی درستی داشتند. در آزمون دوم مجددا یک فیلم نمایش داده شد اما این بار صحنه بعدی یک سانحه غیرمنتظره بود. در این آزمون هم ۸۰ درصد افراد موفق به پیش‌بینی صحیح شدند. پرفسور زاگس یکی از اعضای این تیم تحقیقاتی اعلام می‌کند که ما در طول روز مدام در حال پیش‌بینی آینده هستیم، ما از تجربیات‌مان استفاده می‌کنیم و در موقعیت‌های خاص ناخواسته و نادانسته با پیش‌بینی آینده (که از قضا بیش‌تر آن‌ها درست از آب درمی‌آیند) بسیاری از امور روزمره خود را به سرانجام می‌رسانیم.
 
تحقیق دیگری در دانشگاه نورث وسترن در ایلینویز و دانشگاه پادووا دی در ایتالیا انجام شد. در این آزمایش واکنش بدنی افراد قبل از نمایش یک‌سری تصاویر ارزیابی شدند. برخی تصاویر خنثی و برخی بسیار هیجان‌انگیز بودند. واکنش‌های فیزیولوژیکی افراد مانند ضربان قلب، فعالیت مغز و اتساع مردمک مورد ارزیابی قرار گرفتند. این واکنش‌ها به مدت ۱۰ ثانیه قبل از نشان دادن تصاویر به میزان قابل توجهی تحریک شده بودند. محققان نتیجه گرفتند که ضمیر ناخودآگاه انسان توانایی خارق‌العاده‌ای در پیش‌بینی اتفاقات آتی دارد. البته ناگفته نماند این آزمون‌ها در مورد حوادث و رویدادهای نزدیک قابل تعمیم هستند اما شاید به نوعی بتوان گفت حوداث نزدیک در کنار هم ما را به آینده می‌رسانند. البته بسیاری از پیش‌بینی‌ها باید چارچوب‌های خاصی انجام شود و همه ما می‌دانیم بسیاری از رویدادها و اتفاقات خاص غیر قابل پیش‌بینی‌اند.
   
سودجویی و فریب
دیدگاه دیگر در مورد پیش‌بینی آینده، دیدگاه فریب و سودجویی افراد رمال و فال‌گیر است که همه با آن آشنایی داریم. از آن‌جا که بی‌پایه بودن این مقوله برای همه ما مثل روز روشن است از تکرار بی‌رویه آن خودداری می‌کنیم. فیلم‌ها، جراید و سایت‌های خبری پر از کلاشی‌های افراد سودجو به بهانه رمالی، سرکتاب و فال‌گیری است. پیشنهاد می‌کنیم در این مورد مطالب « طالع‌بینی این هفته PMC را نَبینید!» (لینک) و « بررسی علمی طالع‌بینی از روی ستاره‌ها و سیارات» (لینک) را نیز مطالعه کنید.
 
منابع: isixsigma/ global-influences/ psychicelements/ lifeoptimizer
 
پیشنهاد می‌کنیم مطالب زیر را نیز مطالعه کنید:
کمبود خواب کودکان در آینده آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد (لینک)
آیا مردم با تکنولوژی‌های آینده مشکل دارند؟ (لینک)
آینده‌ی عکاسی و شبکه‌های اجتماعی (لینک)
سوالاتی که باید پاسخ دهید تا مسیر درست زندگی را پیدا کنید (لینک)