خنده، رفتاری برای شادی یا بقاء

خنده نقش مهمی را در فرهنگ‌های مختلف سراسر جهان ایفا می‌کند. اما تا حدود زیادی هنوز نمی‌دانیم که چرا می‌خندیم و خنده‌ چه نقشی را در پایداری بقای ما انسان‌ها داشته است. در حالی که به طور مشخص خنده یک پدیده ذاتا اجتماعی است و ما انسان‌ها در جمع به احتمال ۳۰ برابر بیشتر نسبت به اوقات تنهایی می‌خندیم، ولی هنوز خنده به عنوان شکلی از روابط اجتماعی در هاله‌ای از مجهولات و رمز و راز باقی مانده است.

بر اساس یک پژوهش خنده می‌تواند به عنوان یک شاخص اندازه‌گیری نزدیکی و رفاقت در بین انسان‌ها ایفای نقش کند. در این پژوهش از افرادی خواسته شد به نفراتی دیگر که به صورت دوستان و غربیه‌ها دسته بندی شده بودند، توجه کرده و نسبت به رفتارشان میزان نزدیکی و رفاقت آن‌ها را برآورد کنند. در کمال ناباوری پژوهشگران دریافتند، افراد نظاره‌گر که از ۱۶ ملیت مختلف انتخاب شده بودند توانستند فقط بر اساس مشخصه‌های صوتی خنده‌ افراد دریابند که آن‌ها فقط دو غریبه هستند که درحال گفت‌وگو با یکدیگرند یا رابطه‌ دوستانه و صمیمانه ای با یکدیگر دارند. (لینک منبع)

خندیدن یکی از اولین رفتارهای نوزاد انسان است. ما انسان ها قبل از اینکه هر نوع رفتار اجتماعی دیگر را در دوره نوزادی از خود بروز دهیم، می‌خندیم؛ حتی نوزادانی که ناشنوا یا نابینا هستند، در هفته‌های اول پس از تولد عمل خندیدن را از خود بروز می‌دهند. عمل خندیدن حتی به ما انسان‌ها ختم نمی‌شود و در گونه‌هایی از میمون‌ها و شامپانزه‌ها خندیدن به شکل مشابه انسان وجود دارد. بر اساس پژوهش منتشر شده در ژورنال «Cell»، خنده از نظر تکامل تاریخچه‌ای در حدود ۱۶ میلیون سال دارد. (لینک منبع)

بر اساس پژوهش‌های مختلف تاکنون دریافته‌ایم که خنده جدا از مکانیزم‌های اجتماعی، ما را در تحمل درد نیز یاری می‌دهد. خندیدن به ویژه به طور گروهی منجر به آزاد شدن ماده «اندورفین» که نوعی مسکن طبیعی است، می شود و با وجود این ماده در سطح بدن، تحمل افراد در مقابل درد بالا می‌رود. (لینک منبع)

شاید بتوان عمل خنده در پستانداران را در شرایط ویژه‌ تنفسی در هنگام بازی و قلقلک ردگیری کرد. همانطور که در ویدئوی زیر می‌بینید، در گونه‌هایی از میمون‌ها نیز خندیدن به واسطه‌ قلقلک مکانیزم مشابهی همانند ما انسان‌ها دارد. جالب است که شامپانزه‌ها نیز همانند انسان‌ها برای تقویت روابط اجتماعی خود از خنده‌های ساختگی استفاده می‌کنند. (لینک منبع)

ظهور خنده و دیگر صداهای اولیه در گونه‌ ما انسان ها در رابطه‌ای تنگاتنگ با تکامل و تشکیل زندگی اجتماعی قرار داشته است .خندیدن به نوعی باعث شد که گونه‌ انسان با توانایی بیشتر در کنترل صداسازی و پیچیده‌تر شدن مغز بتواند زبان‌ها را تکامل دهد و قدمی بسیار بزرگ در مسیر فرگشت(تکامل) بردارد.