صدای وحشتناکِ سکوت

بسیاری به‌دنبال سکوت‌اند و سعی می‌کنند از هیاهوی شهر دور باشند. اما سکوت بیش از حد، توهم‌برانگیز و گاهی ترسناک است. در این مطلب در مورد وجه ترسناک سکوت صحبت می‌کنیم.
 
در شهرها همیشه در پس‌زمینه زندگی پرمشغله، هیاهوی شهر مانند غرش هواپیماها، اتومبیل‌ها، ماشین‌آلات صنعتی و ... وجود دارد. گاهی وقت‌ها افراد نیاز به سکوت و خلوت دارند البته نه فقط برای کسب آرامش (که آن هم لازم است)، بلکه برای انجام پژوهش‌های مهم علمی. برای اندازه‌گیری بلندی صدای یک محصول، مثلا بلندی صدای زنگ تلفن همراه یا سر و صدای ماشین ظرفشویی شما نیاز به مکانی عاری از سر و صدای محیط خواهید داشت.
 
برخی سازمان‌ها مانند اپل، مایکروسافت و ارتش ایالات متحده آمریکا دارای چنین مکان‌هایی هستند. به این اتاق‌ها «اتاق‌های بدون پژواک» گفته می‌شود. در مینیاپولیس کشور آمریکا آزمایشگاه‌های اورفیلد (Orfield Laboratories) وجود دارند که چنین اتاق‌هایی را برای انجام آزمایش‌های مختلف به شرکت‌ها اجاره می‌دهند. اورفیلد علاوه بر این کار، مراجعان داوطلب خود را در یک اتاق ساکت و تاریک قرار می‌دهد تا دریابد یک شخص تا چه حد می‌تواند در سکوت و تاریکی مطلق دوام بیاورد و به جنون کشیده نشود.
 
براساس گزارش رادیوی همگانی مینه‌سوتا این اتاق‌ها مانند اتاق خواب معمولی در ساعات پایانی شب‌اند و سر و صدای اتاق خواب شما در آن ساعت شب در حدود ۳۰ دسی‌بل است که می‌توان آن را معادل صدای خش‌خش آرام کاغذ یا صدای دستگاه تصفیه هوا دانست. صدای موجود در اتاق بدون پژواک اورفیلد ۹- دسی‌بل است. طبق رکوردهای ثبت شده گینس این اتاق ساکت‌ترین جای دنیا لقب گرفته است. ۹۹/۹ درصد از امواج صوتی در این اتاق جذب می‌شوند و انعکاس نمی‌یابند. این اتاق دارای عایق‌های صدا به ضخامت یک‌متر است که هر گونه صدا را جذب می‌کند و مانع انعکاس آن می‌شود. سمت بیرونی اتاق توسط لایه‌های ضخیم بتن و فولاد عایق‌کاری شده است. برای جلوگیری از ورود صدا از زیر زمین، کف اتاق به حالت معلق و با فاصله از سطح زمین طراحی شده است. وارد شدن به این اتاق مانند خداحافظی کردن و فاصله گرفتن از کل کائنات است.
 
رئیس آزمایشگاه اورفیلد، آقای استیو اورفیلد (Steve Orfield)، در این زمینه می‌گوید: «هیچ چیز فراتر از واقعیت نیست. شما در هر اتاقی صدایی می‌شنوید و پژواک صدا را دریافت می‌کنید. در اتاق بدون پژواک اورفیلد اگر فردی با شما صحبت کند، شما صدای آن فرد را خالص و واقعی می‌شنوید. منظورم این است که پژواک صدا بر شنوایی شما تاثیر ندارد. حال اگر همان فرد پشت به شما بکند شما تنها صدای چرخش سر او را خواهید شنید چراکه پژواکی در کار نیست».
 
شاید بسیاری از افراد که در جوامع پرهیاهو و پر‌سر‌و‌صدای امروزی زندگی می‌کنند با خود بیاندیشند که چه خوب بود اگر می‌توانستند حضور در چنین اتاقی را تجربه کنند اما باید اظهار داشت که قرار گرفتن در چنین مکانی اصلا ساده نیست. اغلب افراد نمی‌توانند بیشتر از ۲۰ دقیقه در این اتاق دوام بیاورند و دچار سرگیجه و بی‌قراری، تهوع و توهم شنیداری می‌شوند. آقای اورفیلد در حدود ۳۰ دقیقه در این اتاق دوام آورده است. به گزارش دیلی میل (Daily Mail) طولانی‌ترین زمانی که یک نفر توانسته در این اتاق دوام بیاورد ۴۵ دقیقه بوده است. افراد زیادی برای قرار گرفتن در این اتاق ابراز آمادگی کرده‌اند اما اکثر آن‌ها در همان چند ثانیه اول محکم به درب اتاق می‌کوبند و می‌خواهند از آن خارج شوند. قرار گرفتن در چنین اتاقی برای فضانوردان، نیروهای امنیتی ویژه و کوه‌نوردان حرفه‌ای می‌تواند تمرین مناسب و چالش‌برانگیزی باشد. بعد از ورود به اتاق بدون پژواک و بسته شدن درب اتاق، فرد در سکوت و تاریکی فراگیر غرق می‌شود و در نتیجه به تنها صدای موجود یعنی صدای زنده‌بودنش توجه می‌کند که شامل صدای تنفس، صدای ضربان قلب و حتی صدای ارگان‌های داخلی بدن مانند معده و روده می‌شوند. صدای محیط برای افراد اطمینان‌بخش است و محرومیت از شنیدن صدای محیط ترس را به فرد القا می‌کند. این محرومیت حسی مانند یک شکنجه سختِ عذاب‌آور است و از این روست که کم‌تر کسی تاب و تحمل قرار گرفتن در چنین اتاقی را دارد.
 
هر چقدر قرار گرفتن در هیاهوی و سر و صدا آزاردهنده است، قرار گرفتن در سکوت هم می‌تواند وحشتناک و عذاب‌آور باشد. برای همین است که طبیعت تعادل را برگزیده و در کنار صدای خروشان رودخانه در فاصله‌ای چندمتری می‌توان در سکوت نسبی جنگل آرامش یافت و در حد فاصل این دو تلاقی، صدا و سکوت آرامش‌آفرین و لذت‌بخش است.
 
منابع: slate/ smithsonianmag/ theguardian/ nowiknow