تاثیرات آب‌وهوای مختلف روی روحیه و خلقیات انسان

برخی از افراد عاشق فصل گرما و برخی دیگر عاشق فصل سرما هستند و معتقدند هر کدام از این فصل‌ها تاثیرات مثبت یا منفی‌ای روی حال و هوا و خلقیات آن‌ها می‌گذارد. برخی صبح‌ها پرده‌ها را کنار می‌زنند تا نور آفتاب وارد اتاق شود و بعضی دیگر پرده‌ها را رو پنجره‌ها ثابت نگه می‌دارند تا هیچ نوری وارد اتاق نشود و هر دو گروه دلایل خود را برای این کار دارند و معتقدند در وضعیت‌های مذکور حال آن‌ها بهتر است. اما آیا تغییر فصل و وضعیت آب‌وهوایی می‌تواند روی حال ما اثر بگذارد؟ آیا مثلا با آمدن بهار حال ما بهتر می‌شود یا پائیز کلا فصل غم‌انگیزی است؟ دانشمندان روی این موضوعات کار کرده‌اند و به نتایج مختلفی رسیده‌اند که ما در ادامه آن‌ها را در ۷ بخش به شما معرفی می‌کنیم.

۱- نبود نور آفتاب شما را غمگین و ناراحت می‌کند.
عدم وجود نور آفتاب باعث اختلال خلقی فصلی (Seasonal Affective Disorder) یا به اختصار SAD می‌شود. این اختلال خلقی معمولا در ماه‌های کم‌آفتاب سال، حدودا از مهرماه تا اسفندماه، روی افراد تاثیر می‌گذارد. وقتی نور آفتاب کم‌تری به بدن شما می‌رسد، بدن ملاتونین، هورمونی که باعث احساس خواب در شما می‌شود، بیش‌تری ترشح می‌کند. همچنین از آن‌جایی که در این دوره زمانی بدن شما به چرت‌های میانه‌روز بیش‌تری نیاز دارد، در نتیجه مغز شما سروتونین کم‌تری ترشح می‌کند. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که روی حال و هوا، اشتها و خواب شما اثر می‌گذارد. بدیهی است که اختلال خلقی فصلی باعث غمگینی و ناراحتی شما می‌شود. البته گرچه بسیاری معتقدند فصل‌های پائیز و زمستان باعث اختلال خلقی فصلی می‌شوند اما بخش اندکی از افراد در فصل‌های پرآفتاب سال هم از این اختلال رنج می‌برند.

۲- هوای سرد باعث بی‌حالی و رخوت بدنی می‌شود.
هوای سرد و دمای پایین بازخورد حسی (sensory feedback)، چالاکی، قدرت عضلات، جریان خون و تعادل را کاهش می‌دهد که این امر روی عمل‌کرد فعالیت‌های پیچیده بدنی شما تاثیر منفی می‌گذارد. آیا خنکای ساعات اول روز باعث می‌شود شما برای خروج از تخت‌خواب و آغاز کار بی‌انگیزه باشید؟ سعی کنید در این حالت لباس گرم بپوشید و ۱۵ دقیقه نرمش‌های کششی انجام دهید. گرما و حرکت باعث تحریک گردش خون در بدن می‌شود.
   
۳- نور خورشید باعث می‌شود شما پول بیش‌تری خرج کنید.
پژوهش‌گران به این نتیجه رسیده‌اند که قرار گرفتن در معرض نور خورشید با خرج کردن بیش‌تر پول ارتباط دارد. چون آفتاب باعث می‌شود ما احساس مثبت‌تری به زندگی داشته باشیم، در نتیجه این احساس باعث بیش‌تر شدن خرید می‌شود.

۴- باران باعث می‌شود شما بیش‌تر غذا بخورید.
کمبود نور خورشید در روزهای بارانی باعث کاهش سطح سروتونین در بدن شده و در نتیجه علاقه فرد به خوردن کربوهیدرات بیش‌تر می‌شود. طبق یافته‌های جودیث ورتمن (Judith Wurtman)، پژوهش‌گر پیشین موسسه تکنولوژی ماساچوست و نویسنده مشترک مقاله The Serotonin Power Diet، خوردن کربوهیدرات  به بهتر شدن حال افراد افسرده کمک می‌کند چراکه خوردن این ماده باعث افزایش سطح سروتونین در بدن می‌شود. سروتونین یا هیدروکسی‌تریپتامین نوعی انتقال‌دهنده‌ عصبی است. سروتونین به طور عمده در دستگاه گوارش، پلاکت‌ها و سیستم عصبی مرکزی حیوانات و همین‌طور انسان یافت شده است. این ماده نزد افکار عمومی به عنوان جاری‌کننده «احساس خوب» شناخته شده است.

۵- باران باعث بروز درد می‌شود.
با کاهش فشار جو، احتمال ابری شدن هوا و بارش باران افزایش پیدا می‌کند. این کاهش در فشار جو باعث می‌شود مایعات بدن از رگ‌های خونی به بافت‌ها منتقل شده و در نتیجه فشار روی عصب‌ها و مفاصل بیش‌تر شده و در پی آن درد و خشکی بدن افزایش یافته و تحرک سخت‌تر شود.  
 
۶- بیرون رفتن باعث بهبود حافظه و خلاقیت می‌شود.
نتایج مطالعات پژوهش‌گران دانشگاه میشیگان در سال ۲۰۰۴ نشان می‌دهد افرادی که حداقل ۳۰ دقیقه در هوای خوب در بیرون از فضای بسته می‌گذرانند، روحیه و حافظه آن‌ها بهتر شده، اطلاعات را بهتر دریافت می‌کنند و افکار خلاقانه بیش‌تری به ذهن‌شان می‌رسد. حتی با وجود هوای سرد اگر نور خورشید در هوا باشد و مدتی را در زمان استراحت ناهار در بیرون از فضای کار پیاده‌روی کنید، راندمان شما در طول بعد از ظهر بیش‌تر خواهد شد.

۷- تاثیر آب‌وهوا به نوع شخصیت آب‌وهوایی شما بستگی دارد.
کلیمسترا (Klimstra) و همکاران (۲۰۰۴) به این نتیجه رسیدند که تغییر آب‌وهوا روی نیمی از ۴۱۵ فرد بزرگ‌سال مورد مطالعه آن‌ها تاثیر چندانی نداشت، در حالی که روی نیمی دیگر این موضوع اثرگذار بود. آن‌ها در تحلیل‌های بعدی به انواع شخصیت آب‌وهوایی افراد رسیدند:
- عاشق تابستان (۱۷ درصد): «شادتر، شجاع‌تر و آرام‌تر در روزهای آفتابی و گرم. هر چه ساعات بارش باران بیش‌تر شود این افراد شادی کم‌تر و استرس و عصبانیت بیش‌تری را تجربه می‌کنند».
- بیزار از تابستان (۲۷ درصد): «وقتی دما و میزان نور خورشید زیاد باشد آن‌ها شادی کم‌تر و ترس بیش‌تری را تجربه می‌کنند. هر چه بارش باران بیش‌تر باشد آن‌ها شادترند و ترس و عصبانیت کم‌تری را تجربه می‌کنند».
- بیزار از باران (۹ درصد): «هر چه باران بیش‌تر باشد آن‌ها عصبانی‌ترند و شادی کم‌تری را در درون خود احساس می‌کنند. در مقایسه با انواع شخصیتی دیگر، در روزهای آفتابی با دمای بالا آن‌ها شادی و ترس بیش‌تر و عصبانیت کم‌تری را تجربه می‌کنند».
- افرادی که آب‌وهوا روی آن‌ها اثری ندارد (۴۷ درصد): به طور کلی تغییرات آب‌وهوایی تاثیر چندانی روی آن‌ها نمی‌گذارد.

منابع: psychcentral/ bustle