پنج فرآیندی که منجر به تکامل می‌شوند

برای شناخت کامل علم زیست‌شناسی لازم است که ابتدا درک کاملی از فرایند تکامل وجود داشته باشد. در این رابطه افراد بسیاری با مراحل «انتخاب طبیعی» آشنا هستند، ولی به‌ هر حال انتخاب طبیعی تنها یکی از 5 مرحله‌ای‌ است که به تکامل منجر می‌شود.
 پیش از آن‌که درباره هر 5 مرحله‌ تکامل صحبت کنیم، ابتدا باید تکامل را تعریف کنیم؛ تکامل به ‌معنی تغییر در استخرژنی در طول زمان است. اما استخر ژنی و به‌طور کلی ژن چیست؟
قبل از صرف زمان بیشتری در مورد توضیح ژنتیک، اجازه دهید بحثمان را با یک داستان شروع کنیم. تصور کنید که یک کشتی در دریا واژگون شود و 10 نفر از بازمانده‌های آن به ساحل یک جزیره متروک برسند. آن‌ها از آن جزیره نجات پیدا نکرده و در آنجا جامعه‌ای را تشکیل می‌دهند که تا هزاران سال ادامه بقاء خواهد داد. در میان این جمع به طرز حیرت‌آوری 5‌ نفر از نجات یافتگان موهایی به رنگ قرمز داشته‌اند.
گفتنی است، در‌صورتی  موی یک فرد قرمز می‌شود که 2 نسخه از ژن موی قرمز را از والدینش به ارث ببرد. اگر شما فقط یک نسخه از آن ژن را داشته باشید، موی شما قرمز نمی‌شود.
به بیانی ساده‌تر، فرض می‌کنیم که آن 5 نفر دیگر حامل ژن موی قرمز نیستند، بنابراین نخستین فراوانی موی قرمز 50‌‌درصد یا 10 ژن از تمام 20 ژن خواهد بود. این 20 ژن همان استخرژنی است. 20 ژن مختلف مثل 20 کارت از دسته کارت‌های بازی هستند. جنسیت درواقع برخوردن دسته‌ی کارت ژنی است. کارت‌ها دوباره بر خورده و به نسل بعد منتقل می‌شوند. و دسته کارت‌ها به همان شکل باقی خواهد ماند؛ 50‌‌درصد مو قرمز. همچنین استخر‌ژنی نیز به همان شکل 50‌درصد مو قرمز باقی می‌ماند. با‌اینکه شاید جمعیت در طول زمان رشد کند، اما فراوانی باید  به اندازه همان 50‌درصد باقی‌مانده بماند. اگر هرگاه این فراوانی تغییر کند، تکامل اتفاق افتاده است. به‌طور خیلی ساده، تکامل تغییر در استخرژنی در طول زمان است. به این مسئله درست مثل دسته کارت‌ها نگاه کنید. هر زمانی که فراوانی یا تعداد کارت‌ها در دسته کارت تغییر کند، تکامل اتفاق افتاده است.
در این رابطه 5 فرایند وجود دارد که می‌تواند موجب تغییر در این فراوانی بشود. برای به‌خاطر سپردن این مراحل، ما از 5 انگشت دست استفاده می‌کنیم؛ به‌ترتیب از انگشت کوچک تا انگشت شست.
 انگشت کوچک بایدبه یادتان بیاورد که ممکن است جمعیت کاهش پیدا کند. اگر جمعیت کم شود، آنگاه احتمال شانس یا تصادف بیشتر خواهد شد. برای مثال، اگر تنها 4 نفر از یک بیماری واگیردار جان سالم به‌در ببرند، آن‌گاه ژن‌های آن‌ها استخرژنی جدیدی را تشکیل می‌دهد.
 انگشت بعدی، انگشت حلقه است. این انگشت باید زندگی مشترک و ازدواج را به شما یادآوری ‌کند؛ چراکه حلقه نشان‌گر  یک زوج است. اگر فردی براساس ظاهر یا محل زندگی جفت خود را انتخاب کند، ممکن است که فراوانی تغییر کند. اگر افراد مو قرمز تنها با اشخاص مو قرمز ازدواج کنند، در‌نهایت یک جامعه جدید را تشکیل می‌دهند، ولی اگر هیچ‌کس با افراد مو قرمز ازدواج نکنند، تعداد این ژن‌ به مرور کاهش خواهد یافت.
 انگشت بعد، انگشت میانی‌ (Middle) است. حرفM  در اسم این انگشت حرف ابتدایی کلمه «Mutation» و جهش‌ را باید به شما یادآوری ‌کند. اگر به دلیل جهش‌ یک ژن جدید به استخر ژن‌ها اضافه شود، باعث تغییر فراوانی خواهد شد. تصور کنید که یک ژن جهش یافته  باعث به‌وجود آمدن رنگ موی جدید در فردی شود. این مسئله مطمئنا باعث تغییر فروانی در استخرژنی خواهد شد.
 انگشت اشاره،  باید حرکت را به یادتان بیندازد. اگر افراد جدیدی وارد یک منطقه شده یا به آنجا مهاجرت کنند فراوانی تغییر خواهد کرد و همچنین اگر افراد از آن جا خارج شده و از آنجا بروند، فراوانی تغییر خواهد کرد.
در مباحث علمی، ما از این جنبش‌ها به عنوان «گردش‌ژن» نام می‌بریم. این 4 فرایندی که به‌واسطه انگشت‌های دست به شما معرفی شدند، می‌توانند باعث تکامل شوند؛ جمعیت کوچک، زوج‌یابی غیر‌تصادفی، جهش‌ و گردش‌ژن.
 با ‌این‌حال هیچ‌کدام از این فرایندها باعث سازگاری نمی‌شوند. گزینش طبیعی تنها فرایندی است که باعث به‌وجود آمدن اندام‌هایی می‌شود که به بهترین شکل با محیط سازگار باشند. از انگشت شست برای یادآوری این فرایند استفاده می‌کنیم. طبیعت به سازگاری‌هایی که با محیط  همراه باشد رای مثبت و به آن‌هایی که سازگاری ضعیفی دارندرای منفی می‌دهد. ژن‌هایی که سازگاری ضعیفی با محیط اطراف خود دارند، در نهایت جایگزین ژن‌هایی که سازگارتر هستند خواهند شد. موی قرمز نمونه‌ای از این نوع سازش‌پذیری است. موی قرمز در آب ‌و‌ هوای مناطق شمالی نوعی مزیت محسوب می‌شود؛ زیرا نشان‌دهنده‌ این است که پوست لطیف اجداد آنها توانسته است نور بیشتری را جذب کرده و در نتیجه مقدار ویتامین دی(D) بیشتری را به‌دست آورد که نشان‌دهنده رای مثبت طبیعت است. این در حالی است که در آب و هوای مناطق جنوبی، موی قرمز یک ضعف و زیان محسوب می‌شود؛ چراکه در آنجا جذب اشعه یو‌وی(UV) نور خورشید باعث ابتلا به سرطان و کاهش باروری می‌شود که به معنی رای منفی طبیعت است.
 حتی خود انگشت شست نوعی سازگاری است که از راه انتخاب شکل گرفته است، تکاملی که برای شما توضیح دادیم با نام «ریز‌–‌تکامل» از آن یاد می‌شود؛ چراکه به یک تغییر کوچک در آناتومی (ساختار بدن) منجر شده است. با این وجود، این شکل از ریز-تکامل ممکن است در نهایت منجر به یک ابر‌–‌تکامل یا به تکامل رسیدن موجودی جدید‌ شود.
 جانوران روی سیاره ما در یک تبار  و در یک جد  با یک‌دیگر مشترکند. تمام موجودات زنده روی زمین در زمانی از گذشته به  وسیله ‌ی فرآیند تکامل  به یکدیگر متصل می شوند. به دست خودتان نگاه کنید؛ یک شاهکار مهندسی است که در طول میلیون‌ها میلیون سال  از راه 5 فرایندی که شرح دادیم خلق شده است.
حال می‌توانید 5 فرایند اصلی تکامل را به‌خاطر آورده و از حفظ بگویید؟ اگر نمی‌توانید، دکمه بازگشت به عقب را بزنید و دوباره آن بخش را تماشا کنید. اما اگر می‌توانید،  با پنج انگشتتون بزنین قدش.