تاثیرات مثبت بازی‌های کامپیوتری بر مغز

در دنیای امروز که فناوری‌های مختلف بر تمام وجوه زندگی افراد سایه افکنده‌اند، بررسی تاثیرات این فناوری‌ها یکی از اساسی‌ترین رویکردهای اجتماعی و فرهنگی جوامع است. تکنولوژی علاوه بر صنایع عظیم به جزئیات زندگی افراد نیز وارد شده است. یکی از این تاثیرات که به‌راستی جای تعمق و کاوش فراوان دارد، اثرات بازی‌های رایانه‌ای بر روان و ذهن افراد مختلف به‌ویژه کودکان و نوجوانان است.

همیشه این پرسش مطرح است که آیا این بازی‌ها می‌توانند اثرات سازنده‌ای نیز بر کارکرد روانی و ذهنی کودکان و نوجوانان داشته باشند یا خیر؟ به‌تازگی یک پژوهش علمی در این خصوص انجام شده که در بین هزاران خبر بد که همگی معرف تاثیرات مخرب بازی‌های کامپیوتری بر کودکان و نوجوانان‌اند، این یکی خبرهای خوشی را درباره اثرات مثبت این بازی‌ها متذکر شده است. نتایج این تحقیق اعلام می‌دارد که اثرات فیزیکی بازی‌های ویدئویی و رایانه‌ای از اثرات رفتاری آن‌ها بسیار بیش‌تر است. این پژوهش نشان می‌دهد افرادی که به طور مرتب بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند، دارای کورتکس مغزی ضخیم‌تری هستند.

همچنین این تحقیق مشخص ساخته که بازی‌های ویدئویی می‌توانند بر جنبه شناختی فرایندهای مغزی تاثیر مثبت داشته باشند. کورتکس مغزی لایه نازک خاکستری پوشاننده سطح مغز است. این لایه از سلول‌های عصبی مغز تشکیل شده و ضخامت آن در نواحی مختلف مغز متفاوت است اما تقریبا در همه جا ضخامتی بین ۲ تا ۴ میلی‌متر دارد.
 
جامعه آماری این پژوهش ۱۵۲ نفر بودند که از بین دختران و پسران چهارده ساله‌ای که در هفته به طور میانگین ۱۲/۶ ساعت در هفته از وقت خود را صرف بازی‌های رایانه‌ای می‌کردند، انتخاب شدند. شاید تصور کنید که مردان زمان بیش‌تری را صرف بازی‌های کامپیوتری می‌کنند اما لااقل در تحقیق حاضر، زمان صرف‌شده برای انجام بازی بین زنان و مردان مساوی بود و همه آن یک زمان مشخص را برای بازی صرف می‌کردند. یکی از اهداف تیم تحقیقاتی این بود که دریابد آیا صرف زمان بیش‌تر برای بازی‌های رایانه‌ای با مغز و ساختار ذهنی افراد شرکت‌کننده در ارتباط است یا خیر؟

آن‌ها در طی این پژوهش دریافتند کورتکس مغزی نوجوانانی که بیش‌تر بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند در دو ناحیه از قشر مغز ضخیم‌تر از سایر بخش‌هاست. سمت چپ قشر خلفی جانبی به جلوی مغز (DLPFC) و میدان چشم فرونتال چپ (FEF). از قشر جلوی مغز (DLPFC) است که اغلب به‌عنوان مرکز فرماندهی و کنترل مغز ما یاد می‌شود. این قسمت جایی است که دستورهای مربوط به فکر کردن مانند اخذ تصمیم و خودکنترلی را مخابره و تفسیر می‌کند. 

تحقیقات پیشین نشان داده کهDLPFC  نقش موثری در نحوه پردازش تصمیم‌های پیچیده دارد، به‌ویژه تصمیم‌هایی که شامل ارزیابی و سنجش گزینه‌های مختلف برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت با تاثیرات درازمدت است. در ضمن این بخش جایی است که منبع حافظه ما در آن تعبیه شده، به‌خصوص منابع اطلاعاتی که ما برای تصمیم‌گیری عاجل و فوری نیاز به دسترسی سریع به آن‌ها داریم در این بخش ثبت و ضبط می‌شوند.
 
FEF یک منطقه مرکزی در مغز است که مسئول پردازش اطلاعات بصری – حرکتی است و در مورد چگونگی مدیریت رفتار محرک‌های خارجی تصمیم‌گیری می‌کند. این بخش همچنین در فرایند اخذ تصمیم نیز اهمیت دارد زیرا به ما اجازه می‌دهد به بهترین شکل مناسب‌ترین واکنش و پاسخ را نسبت به آنچه که در اطراف ما اتفاق می‌افتد، انجام دهیم. اصطلاح «هماهنگی دست و چشم» بخشی از این فرایند است.

DLPFC وFEF  با هم، بازیگران بسیار مهمی در سیستم تصمیم‌گیری اجرایی مغز ما هستند. ضخامت بیشتر قشر مغز در این نواحی (به عبارت دیگر، ارتباط بیش‌تر بین سلول‌های مغزی) نشان‌دهنده توانایی بیش‌تر مغز برای اخذ تصمیم‌گیری‌ در مورد متغیرهای کوتاه‌مدت با اثرات طولانی است.  

مطالعات مشابه دیگر حاکی از آن است که افرادی که بازی‌های ویدئویی انجام می‌دهند واکنش‌های مناسب‌تری نسبت به محرک‌های حسی دارند. همچنین نتایج این پژوهش‌‌ها نشان می‌دهد که افرادی که ۵۰ ساعت در هفته را صرف پشت ‌‌سر گذاشتن مراحل مختلف یک بازی می‌کنند، خیلی سریع‌تر به مهارت پاسخ و واکنش نشان دادن به محرک‌ها و متغیرهای حسی و محیطی دست می‌یابند. البته کارشناسان معتقدند باید در این زمینه تحققیات گسترده‌تر و دقیق‌تری صورت گیرد. در عین حال نباید کتمان کرد که این بازی‌های اثرات مخربی همچون ازدیاد خشونت بین نوجوانان، انزواطلبی، چاقی، بیماری‌های چشمی و از همه مهم‌تر اثرات مخرب اعتیاد به این بازی‌ها را نیز در پی دارند.
 
منابع: iflscience/ forbes/ smithsonianmag