عامل بوی بد دهان چیست؟

نفرینی وجود دارد که انسان را از زمان‌های کهن به ستوه آورده است. یونانیان با جویدن صمغ خوشبوی گیاهان با آن مبارزه می‌کردند، در حالی که چینی‌ها به پوست تخم مرغ متوسل می‌شدند. در احکام کهن یهودیت حتی به عنوان دلیل موجه برای طلاق شناخته می‌شود. این مصیبت وحشتناک، بوی بد دهان است. ولی علت آن چیست و چرا عموماً این قدر وحشتناک است؟

به چند نمونه از بدبوترین چیزهایی که می توانید تصور کنید فکر کنید. مثل زباله، مدفوع یا گوشت فاسد شده. همه آن بوها به خاطر فعالیت میکروب‌ها و به ویژه باکتری‌ها به وجود می‌آیند و هرچند منزجر کننده به نظر برسد، باکتری‌های مشابهی در محیط سرشار از رطوبت دهان شما زندگی می‌کنند. وحشت نکنید. وجود باکتری‌ها در بدن شما نه تنها طبیعی است، بلکه در واقع برای همه چیز حیاتی است. مانند هضم و همچنین پیشگیری از بیماری. اما مانند هر موجود زنده دیگری، باکتری‌ها نیاز به غذا دارند. باکتری‌های دهان شما از مخاط، پس مانده های غذا و بافت سلول‌های مرده تغذیه می‌کنند. برای جذب مواد مغذی از طریق غشای سلولی‌شان، آن‌ها می‌بایست مواد آلی را به مولکول‌های کوچکتر بشکنند. برای مثال، آن‌ها پروتئین‌ها را به اجزای آمینواسید می‌شکنند و بعد به ترکیب‌های متفاوتی تجزیه می‌کنند. برخی از فرآورده‌های جانبی بدبوی این واکنش‌ها مانند سولفید هیدروژن و کاداورین وارد هوا می شوند و در هوا حرکت کرده به سمت بینیِ از همه جا بی خبر روانه می‌شوند.

حساسیت ما به این بوها و تفسیر آن‌ها به عنوان بوی بد شاید یک مکانیزم تکاملی برای تشخیص غذاهای فاسد و وجود بیماری باشد. حس بویایی یکی از حواس بنیادی و اولیه‌ی ماست که نقش بسیار مهمی در جذب ما به جفت‌های بالقوه بازی می‌کند. در یک نظرسنجی، ۵۹٪ از مردان و ۷۰٪ از زنان گفتند که با کسی که دهانش بوی بد بدهد قرار آشنایی نمی‌گذارند و شاید به همین دلیل باشد که آمریکایی‌ها به تنهایی سالانه یک میلیارد دلار پول صرف محصولات مختلف برای رفع بوی بد دهان خود می‌کنند.

خوشبختانه در بیشتر موارد بوی بد دهان به راحتی رفع می‌شود. بدبوترین محصولات جانبی از باکتری‌های گرم-منفی ساطع می‌شود که بین لثه و دندان و همچنین در انتهای زبان زندگی می‌کنند. با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و همچنین استفاده از دهان‌شویه‌های ضد باکتری قبل از خواب، با تمیز کردن انتهای زبان با ملایمت به وسیله ی یک کاردَک پلاستیکی و حتی فقط خوردن یک صبحانه‌ی سالم می‌توانیم بسیاری از این باکتری‌ها و منابع غذاییشان را از بین ببریم.

البته در برخی موارد این اقدامات ممکن است کافی نباشند. در مواردی همچون مشکلات دندان، شرایط بینی، یا بیماری‌های نادری مانند بیماری کبدی و دیابت کنترل نشده. عاداتی مثل سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل نیز باعث ایجاد بوهای نامطبوع و قابل تشخیصی می‌شوند. علی‌رغم علل آن این بوی بد تقریباً همیشه از دهان سرچشمه می‌گیرد و نه از معده یا جاهای دیگر بدن. اما یکی از بزرگترین چالش‌های موجود در درجه‌ی اول این است که تعیین کنیم بوی دهانمان چگونه است و دقیقا مشخص نیست چرا تشخیص بوی دهانمان برای خودمان دشوار است. شاید به این دلیل باشد که ما آن قدر به بوی دهان خودمان عادت کرده‌ایم که صلاحیت قضاوت کردن در این مورد را نداریم. راهکارهایی مانند گرفتن دست جلوی دهان برای حس کردن بوی دهان خود و یا لیسیدن و بو کردن مچ دست هیچ کدام به درستی کار نمی‌کنند.

یک بررسی انجام شده نشان داد که حتی وقتی مردم چنین کارهایی انجام می‌دهند، تمایل دارند بر اساس این که چقدر انتظار داشتند دهانشان بو بدهد نسبت به میزان بوی دهان خود قضاوت کرده و آن را ارزیابی کنند. اما یک راهکار ساده برای فهمیدن این که چقدر دهانتان بو می‌دهد وجود دارد، هرچند از لحاظ اجتماعی دشوار است و آن راهکار این است: یک نفس عمیق بکشید و از دوستتان بپرسید.