آیا زنان و مردان درد را یکسان درک می‌کنند؟

تاکنون مطالب گوناگونی در مورد تفاوت‌های زنان و مردان در حوزه‌های مختلف منتشر کرده‌ایم. تفاوت مردان و زنان در استفاده از واژه‌ها و چرا خانم‌ها عاشق خرید و آقایان از آن متنفرند از جمله مطالبی بودند که بسیار مورد توجه شما عزیزان قرار گرفتند. در این مطلب می‌خواهیم در مورد درد و درک آن در زنان و مردان صحبت کنیم و در مورد این موضوع بحث کنیم که آیا میزان تحمل مردان و زنان در برابر درد یکسان است و اگر نیست چه عواملی در آن دخیل است.
 
درد چیست؟
بسیاری تعاریف مختلفی از درد ارائه کرده‌اند که همه آن‌ها در موارد متعددی مشترک‌اند. لغت‌نامه آکسفورد در تعریف واژه درد (pain) این‌گونه نوشته است: «ناراحتی یا آسیب‌دیدگی جسمانی یا روانی که منشا آن یک بیماری یا آسیب‌دیدگی است» (منبع). اما اگر بخواهیم دقیق‌تر در این مورد صحبت کنیم باید بگوییم که در علم پزشکی درد پیوندی عمیق با حس یا احساسی دارد که آسیب دیده است. اگر شما احساس درد کنید در پی آن احساس ناراحتی، پریشانی و گاهی رنج در شما ایجاد می‌شود که مقدار آن به شدت درد بستگی دارد. درد می‌تواند لحظه‌ای یا مداوم باشد یا گاهی قسمتی از بدن شما تیر بکشد. چیزی که بیش از همه بیان می‌شود این موضوع است که بهترین کسی که می‌تواند درد را تعریف کند، فردی است که آن را تجربه کرده باشد چراکه درد یک موضوع کاملا انتزاعی است. اگر بخواهیم در مورد ریشه واژه pain به معنای درد صحبت کنیم باید بگوییم که در بسیاری از زبان‌ها این واژه با کلمه penalty به معنی جریمه قرابت زیادی دارد و مشترک است (منبع).
 
مدیریت درد در زنان و مردان
بسیاری از محققان معتقدند مردان تحمل بیش‌تری نسبت به زنان در برابر درد دارند و این مسئله به ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی انسان بازمی‌گردد. این محققان بیان می‌کنند که مردان تصویر قوی‌تر و تحمل‌پذیرتری نسبت به زنان در جامعه دارند و همین مسئله تحمل آن‌ها را در برابر درد بیش‌تر می‌کند. اما بسیاری دیگر معتقدند انگیزه حفظ تصویر اجتماعی تنها عامل موجود در این ماجرا نیست و این‌که مردان تحمل بیش‌تری نسبت به درد دارند از عوامل دیگری نیز سرچشمه می‌گیرد.

پژوهشی که در دانشگاه میشیگان در آمریکا انجام شده نشان از تفاوت‌های بیوشیمی بنیادینی در نحوه تعامل مردان و زنان با درد دارد. پژوهش‌گران این دانشگاه دریافتند که هورمون‌های جنسی مانند استروژن نقشی مهم در واکنش افراد به درد بازی می‌کند. 

یافته‌های این مطالعه نحوه تعامل زنان با درد زایمان را توضیح می‌دهد. محققان با استفاده از تکنیک‌های جدید اسکن مغز توانسته‌اند فرایندهای شیمیایی‌ای را که هنگام حضور درد در مغز انسان روی می‌دهد مطالعه کنند. سطح استروژن در میان زنان در طول دوره عادت ماهیانه و دوره بارداری تفاوت‌های معناداری پیدا می‌کند و این پژوهش نشان می‌دهد که این هورمون نقشی حیاتی در کمک به قدرت ذاتی مغز برای فرونشاندن درد بازی می‌کند. محققان حاضر در این پروژه گزارش کرده‌اند که: «وقتی سطح استروژن بالا می‌رود، سیستم ذاتی مغز برای مقابله با درد عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد و مواد شیمیایی به نام‌های اندروفین و انکفالین را ترشح می‌کند که سیگنال‌های مربوط به درد را که توسط مغز دریافت می‌شود کاهش می‌دهند». این مطالعه نشان می‌دهد که تحمل درد در زنان در دوره‌های مختلف زندگی متفاوت است (منابع: abcnews و health).
   
زنان و مردان درد را چگونه درک می‌کنند؟
این‌که زنان و مردان درد را به یک میزان درک نمی‌کنند امری پذیرفته‌شده است و دانشمندان این موضوع را خیلی سال است که می‌دانند. زنان نسبت به مردان به درد حساس‌ترند و در موقعیت‌های دردناک مثل میگرن، آرتروز و فیبرومیالژیا آسیب بیش‌تری می‌بینند. این موضوع نشان می‌دهد که پردازش درد در مغز زنان و مردان متفاوت است. اما با این گزاره، چرا مسیرها و شیوه‌های درمان درد در زنان و مردان یکسان است؟

پیرو این موضوع، گروهی از پژوهش‌گران تلاش کرده‌اند تا واکنش موش‌های نر و ماده را به درد ارزیابی کنند. آن‌ها دریافتند که درد انواع مختلفی از سیستم ایمنی بدن را با توجه به جنسیت فعال می‌کند. برای ارزیابی این موضوع، محققان به پای یک موش نر و یک موش ماده آسیب زدند و پس از تزریق ماده‌ای با نام میکروگلیا که سلول‌های ایمنی بدن آن‌ها را هدف قرار می‌دهد، میزان حساسیت آن‌ها را به درد آزمایش کردند. این سلول‌ها در مغز و نخاع وجود دارند و به‌عنوان اولین خط دفاعی در سیستم عصبی مرکزی (CNS) عمل می‌کنند. مشاهدات نشان داد که سیستم عصبی مرکزی سریعا وارد عمل شد تا درد را کاهش دهد. البته این موضوع فقط در موش‌های نر اتفاق افتاد و موش‌های ماده همچنان درد را به همان میزان واقعی خود تحمل کردند.

این مشاهده محققان را به این نتیجه رساند که در موش‌های ماده گونه دیگری از سلول ایمنی با نام سلول‌های T مسئول واکنش به درد هستند که خط دوم دفاعی در برابر درد هستند و مسئولیت جست‌وجوی پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) و کشتن آن‌ها را به عهده دارند. به همین دلیل ماده میکروگلیا نمی‌توانست درد را در موش‌های ماده کاهش دهد.

درک بسترهای مختلف بیولوژیک در زنان و مردان برای توسعه راه‌های درمانی متناسب با جنسیت‌های مختلف امری حیاتی است. این‌که فرایندهای تعدیل و کاهش درد در بدن زنان و مردان به شیوه‌های مختلفی روی می‌دهد نشان از تفاوت ساختاری در درک و تحمل درد در دو جنس مخالف دارد و محققان باید راه‌های مناسبی برای درمان دردها در مردان و زنان که متناسب با ساختاری مغزی و بدنی آن‌هاست پیدا کنند (منبع).

منابع: medicaldaily/ medicalnewstoday/ abcnews/ health