تاثیر مخرب ماده محرک شیشه روی بدن

تصویر افراد قبل و بعد از اعتیاد به ماده مت‌آمفتامین یا همان شیشه بسیار تامل‌برانگیز و ترسناک است. شاید این سوال در ذهن ایجاد شود که دقیقا چه فعل و انفعالات مولکولی در بدن رخ می‌دهد که موجب چنین تغییراتی در شکل ظاهری افراد می‌شود؟ ما در این مطلب به این پرسش پاسخ می‌دهیم.
 
دانشمندان انستیتوی ایتالیایی تکنولوژی و یو.سی ایروین (Italian Institute of Technology and UC Irvine) درباره ماده مت‌آمفتامین می‌گویند: «این ماده خطرناک موجب سوخت و ساز ناقص چربی‌ها در سلول‌های بدن می‌شود و افزایش این متابولیسم ناقص در بدن، مرگ سلول‌ها را به دنبال دارد». آن‌ها اعلام کرده‌اند که می‌توانند جلوی اثرات منفی و مخرب مصرف این ماده محرک را تا حدودی بگیرند.
 
اثرات فیزیکی
استفاده از شیشه برای مصرف‌‌کنندگان موجب ایجاد حس شادمانی و سرخوشی، افزایش انرژی و کاهش اشتها می‌شود. مت‌آمفتامین ماده‌ای به شدت اعتیادآور است و این موضوع به دلیل آسیب‌های عمیق، گسترده و طولانی‌مدتی است که به مغز وارد می‌کند. مطالعات پس از مرگ که بر روی معتادان به این ماده انجام شده، نشان می‌دهد که این ماده تاثیر زیادی بر بروز زودرس بیماری‌های افزایش سن مانند آترواسکلروز (سخت شدن سرخرگ‌ها) و فیبروز ریوی (تشکیل بافت فیبروز در ریه‌ها) دارد.
 
اتفاقاتی در سطح سلولی در بدن رخ می‌دهد که منجر به ایجاد اثرات فیزیکی عجیب و غریبی در بدن می‌شود. اما این اتفاقات و فعل و انفعالات چه هستند؟ برای روشن شدن مطلب آزمایش‌هایی روی موش‌ها و موش‌های صحرایی انجام شد. این آزمایش‌ها و پژوهش‌های علمی با هدف بررسی مکانیسم‌های مولکولی التهاب سیستماتیک و پیری سلولی وابسته به سوء مصرف مت‌آمفتامین صورت گرفت. محققان به طور خاص روی روش‌هایی که موجب متابولیسم ناقص چربی‌ها در سلول‌های مغز، بافت و اندام‌های محیطی می‌شود، تمرکز کردند.

با آزمایش‌های علمی دقیق دانشمندان دریافتند که چگونه ماده محرک شیشه پیری سلولی را شتاب می‌دهد و مانع رشد سلول‌ها می‌شود و بدین ترتیب بر التهاب و سایر فرایندهای تنظیم سلول اثر می‌گذارد. واکنش‌های آبشاری ناشی از مصرف شیشه در هر سلول یک پروتئین خاص را درگیر می‌کند که این پروتئین به عنوان فاکتور هسته‌ای کاپا بتا (kappa beta) شناخته می‌شود. در شرایط سالم و نرمال این پروتئین به سایر پروتئین‌ها کمک می‌کند تا بدن ما به فعالیت خود ادامه دهد. هر سلول که با سیگنال‌های اثر مصرف شیشه تحریک ‌شود سبب می‌شود تا اثر فاکتور هسته‌ای کاپا بتا بسیار زیاد شود و افزایش پروتئین بتا کاپا موجب می‌شود تا سرامید در بدن زیاد شود. به طور معمول و نرمال این مولکول لیپیدی وظیفه استفاده از مواد غذایی و تولید انرژی را بر عهده دارد، بنابراین وقتی این ماده به طور ناگهانی زیاد می‌شود تمام وظایف و متابولیسم‌های مرتبط با آن نیز افزایش می‌یابد (منبع).
 
دکتر دانیل پیومیلی (Daniele Piomelli) استاد دانشگاه و صاحب منصب در موسسه علوم اعصاب لوئیس ترنر آرنولد (Louise Turner Arnold) در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد: «این فرایند سیگانال‌دهی مهم‌ترین عامل کلیدی در پیر شدن سلول‌هاست». دکتر دانیل پیومیلی و تیم تحقیقاتی‌ او اعلام کردند که داشتن اثرات مشخصی از ماده مت‌آمفتامین در سلول‌ها ممکن است موجب شود که اثرات این ماده محرک بر بدن کم شود. آن‌ها اعلام کردند اگر ما بتوانیم عامل هسته‌ای کاپا بتا را متوقف کنیم این امر موجب افزایش تولید مهارکننده طبیعی این پروتئین در بدن می‌شود و بدین ترتیب می‌توان تولید سرامید را نیز کاهش داد. این امر به نوبه خود موجب کاهش اثرات مخرب و مضر مت‌آمفتامین می‌شود.

همان‌طور که پیشتر گفته شد این اثرات شامل افزایش سرعت پیر شدن سلول‌ها و التهاب سیستماتیک است. دکتر دانیل پیومیلی هنگام پژوهش و تحقیق در یک انستیتوی ایتالیایی که به منظور مشخص شدن مکانسیم سلولی اثر داروی خاص انجام می‌شد اعلام کرد: «این نتایج نشان می‌دهد استراتژی‌های درمانی جدید موجب کاهش عواقب نامطلوب مصرف سوء مت‌آمفتامین (شیشه) و بهبود اثرات منع استفاده از مواد محرک می‌شود» (منابع: journals، ncbi، medicaldaily).    

منابع: jbc/ journals/ ncbi/ medicaldaily