مورمور

شاید در طول زندگی این حس برایتان پیش آمده باشد که وقتی سردتان می‌شود، می‌ترسید یا به یک آهنگ بسیار عالی گوش می‌کنید، بدنتان مور‌مور یا دچار لرزش خفیفی می‌شود. اما آیا تا به‌حال به این فکر کرده‌اید که چرا این تغییرات عجیب در بدن شما رخ می‌دهد؟
لفظ مور‌مور شدن بر‌اساس واکنش مرغ و خروس‌ها در هنگام ، انتخاب شده است.
مور‌مور شدن تقریبا یک ویژگی بی‌فایده در انسان‌ها است که به‌نظر می‌رسد از نیاکانمان به ما رسیده است. در‌واقع به هر یک از موها ماهیچه‌ا‌ی کوچک متصل شده است که ماهیچه‌های «‌Erector-pili‌« نامیده می‌شوند و هنگامی موها در انتهای خود صاف می‌ایستند که این ماهیچه‌ها منقبض شوند. انقباض،‌ فرورفتگی‌های  کم‌عمقی را به‌وجود می‌آورد که باعث می‌شوند پوست اطراف موها بالا بیاید. این تغییر فیزیولوژیکی به‌وسیله هورمون استرس آدرنالین آزاد‌شده ایجاد می‌شود.
 خب، چه چیزی باعث می‌شود که هورمون‌ها آدرنالین آزاد شود؟ یکی از دلایل آن احساس سرما است. این واکنش به حیواناتی که موی بیشتری روی بدن خود دارند، کمک می‌کند تا گرم شوند. موی ایستاده می‌تواند هوا و دمای بیشتری را در خود نگه دارد و در‌نهایت دمای هوای مابین موها طوری تنظیم می‌شود که یک دیوار‌ یکپارچه دور بدن آن‌ها به‌وجود می‌آورد.
 گذشته از این، آدرنالین در موقعیت‌های پر‌تنش مثل زمان ترس نیز آزاد شده و به واکنش «جنگ و گریز» منجر می‌شود.
 گربه‌ها بهترین مثال در این مورد هستند. اگر آن‌ها را بترسانید، خواهید دید که به‌طور کامل موهایشان سیخ می‌شود. این واکنش تکاملی و غیرارادی حیوان را بزرگ‌تر و ترسناک‌تر نشان می‌دهد.
 اما هنوز به‌درستی مشخص نیست که چرا موسیقی نیز باعث لرزه‌ای بر تن ما می‌شود که به آن «رعشه»(Frisson) -لرزشی خوشایند‌ که بر اثر محرک‌هایی چون ترس یا برانگیخته‌شدن احساسات به‌وجود می‌آید- می‌گویند؟!
 یک فرضیه‌ بسیار جالب می‌گوید که عناصر موسیقی همچون تغییر ناگهانی در حجم صدا یا قطعات بی‌نظیری که به‌طور غیر‌منتظره در یک آهنگ اجرا می‌شوند، واکنشی ناخودآگاه بر اثر ترس را در ما به‌وجود می‌آورند. بدن انسان دوست دارد که همه چیز قابل پیش‌بینی باشد، بنابراین هر چیز ناگهانی و غیر منتظره‌ای باعث هشدار در دستگاه خودکار عصبی می‌شود. اما وقتی مغز ما می‌فهمد که این فقط یک موسیقی است! حس ترس به‌سرعت فروکش کرده و این تضاد باعث رعشه و مورمور شدن بدن ما می‌شود. فرضیه‌های دیگری نیز وجود دارد، ولی در‌نهایت مغز ما به‌شدت پیچیده و رابطه بین موسیقی، احساس و واکنش‌های فیزیولوژیک به‌سختی قابل‌درک است. اما در دنیای علم عیبی ندارد که بگوییم «هنوز‌...‌نمی‌دانیم».