طلا از کجا میاد؟

در قرون وسطی کیمیاگران تلاش کردن تا به چیزی به ظاهر غیر ممکن برسن. اون‌ها می‌خواستن سرب کم عیار رو به طلای درخشان تبدیل کنن. تاریخ؛ اونا رو افرادی غیرعادی و پیر به تصویر می‌کشه اما اگر می‌دونستن که رویایشان دست یافتنیه...
در حقیقت امروزه ما می‌تونیم طلا رو روی زمین تولید کنیم. به لطف اختراعات مدرن، کیمیاگران با گذر قرون به دست فراموشی سپرده شده‌اند. اما برای این که بفهمیم چطور این عنصر با ارزش وارد سیاره‌مون شده، اول باید به آسمون بالای سرمون نگاه کنیم، به ستارها. طلا منشا فرا‌زمینی داره و به جای آن که ازپوسته‌ی سنگی زمین پدید آمده باشه عملا توی فضا ساخته شده. وجود طلا روی زمین به دلیل تحولات انفجاری ستاره‌ای به نام سوپرنوا هست (supernovae، ابر نو اختر) ستاره‌ها عمدتا از هیدروژن، ساده‌ترین و سبک‌ترین عنصر شناخته شده؛ ساخته شدن. فشار گرانشی حاصل از مواد بسیار، همجوشی هسته‌ای رو در مرکز ستاره متراکم می‌کنه و هم‌جوشی رو به راه می‌اندازه. این فرآیند باعث آزادسازی انرژی هیدروژن و درخشش ستاره می‌شه. توی گذر میلیون ها سال، همجوشی هیدروژن رو به عناصر سنگین‌تری تبدیل می کنه. هلیوم، کربن و اکسیژن، که عناصر بعدی رو هر چه سریع‌تر  می‌سوزونن تا به نیکل و آهن برسن. اگر‌چه تو اون زمان، ‌هم‌جوشی هسته‌ای، دیگر انرژی کافی تولید نمی‌کنه و فشار هسته‌ای از بین می‌ره. لایه‌های بیرونی به سمت مرکز فرو می‌پاشن، با برگشت این تزریق انرژی ناگهانی، ستاره منفجر می‌شه و یک سوپر‌نوا می‌سازه. فشار حاصل از یک ستاره‌ی در حال تلاشی به قدر‌ی زیاده که پروتون‌ها و الکترون‌های بنیادین اتم، توی هسته به‌ هم فشرده می‌شن و نوترون‌ها رو می‌سازن. نوترون‌ها هیچ دافعه‌ی الکتریکی‌ای ندارن، پس به راحتی توسط عناصر گروه آهن جذب می‌شن. تعدد نوترون‌های جذب شده، پدیداری عناصر سنگین‌تری رو فراهم می‌کنه که یک ستاره در شرایط عادی نمی‌تونه بسازه، از نقره و طلا گرفته تا سرب و اورانیوم. بر خلاف تبدیل هیدروژن به هلیوم که میلیون‌ها سال زمان می‌بره، آفرینش عناصر سنگین‌تر در ابرنواختر (سوپرنوا) طی چند ثانیه اتفاق می‌افته.
اما طلا بعد از انفجار چه می‌شه؟ ابرنواختر در حال گسترش، باقی مونده‌ی عناصرش رو توی فضای بین ستاره‌ای به جلو می‌بره و رقصی چرخشی از غبار و گاز به راه می‌اندازه، که می‌تونه به شکل ستاره و سیاره‌های جدید متراکم شه.
طلای زمین هم، احتمالا قبل از این که توسط فعالیت‌های حرارتی مرکزی وارد زمین بشه همین‌طوری به زمین رسیده. حالا، میلیارد‌ها سال بعد، ما با معدنکاوی؛ این محصول ارزشمند رو استخراج می‌کنیم، فرایند پر هزینه‌ای؛ که آمیزه‌ای از نایاب بودن طلاست. عملا تمام طلایی که در طول تاریخ استخراج کردیم، فقط توی سه استخر سایز المپیک انباشته شه. اگر چه این کار نیازمند حساب وکتاب زیادیه، چون طلا تقریبا 20 بار چگال تر از آبه. پس آیا ما می‌تونیم مقدار بیش‌تری از این کالای خواستنی تولید کنیم؟ در واقع بله! با استفاده از ذره‌های شتاب دهنده، ما می‌تونیم مجموعه‌ای از واکنش‌های هسته‌ای روکه توی ستارگان منجر به تولید طلا می‌شه، بازسازی کنیم. اما این ماشین‌ها تنها می‌تونن طلا رو اتم به اتم بسازن، پس تولید یک گرم طلا تقریبا به اندازه سن جهان طول می‌کشه. پس این راه حل مناسبی نیست! اما اگر قرار بود به یک نتیجه‌ی فرضی برسیم که در اون بتونیم تمام طلاهای مدفون رو استخراج کنیم جاهای دیگه‌ای هم هستن که می‌تونیم اون‌جا دنبالش بگردیم. اقیانوس، به صورت تخمینی از 20 میلیون تن طلای حل شده با تراکم کم، نگه‌داری می‌کنه که بازیابیش را در زمان کنونی مشکل می‌کنه.
شاید روزی، جویندگان طلا رو، در حال بهره‌برداری ثروت معدنی سیاره‌های دیگه‌ی منظومه‌ی شمسی ببینیم و کی می‌دونه، شاید یه روز، در آینده، یک ابرنواختر اون قدر نزدیک‌مون پدید بیاد که گنجینه‌اش رو بر ما بباره و همه‌ی زندگی روی زمین رو هم نابود نکنه!