پنج روش برای بالا بردن تفکر نقادانه

دریایی از تصمیمات در آغاز هر روز مقابل ما گسترده می‌شود. در میان آن‌ها برخی کوچک و برای ما از اهمیت کم تری برخوردارند، اما تصمیمات دیگری نیز هستند که تاثیرات زیادی بر زندگی ما می‌گذارند. برای مثال، به کدام سیاستمدار باید رای بدهم؟ آیا آخرین رژیم غذایی را امتحان کنم؟ یا آیا این ایمیل من را میلیونر می‌کند؟
 ما در زندگی آنقدر توسط تصمیم‌های فراوان بمباران می‌شویم که گرفتن تصمیم درست برای تمامی آن ها به نظر غیرممکن می‌آید، اما راه‌های بسیاری برای بالا بردن شانسمان وجود دارد. یکی از تکنیک‌های عملی و تاثیرگذار" تفکر انتقادی" است؛ تکنیکی که در برخورد با مسئله و موقعیت، به طور محتاطانه‌ای واکاوی شده و نکات مخفی مانند جهت‌گیری و بهم ریختگی‌های آن آشکار می‌شود، تا در نهایت بتوان بهترین تصمیم را گرفت.
اگر لغت انتقادی به نظر منفی می‌آید، به این خاطر است که به شکلی اینگونه است. کسی که از تفکر انتقادی استفاده می‌کند، تمام گزینه‌های موجود را موشکافانه و منتقدانه بررسی کرده و با استفاده از ابزار موجود، همه چیز را به جز اطلاعات قابل اعتماد و قابل استفاده حذف می‌کند.

راه‌های بسیار زیادی برای استفاده از تفکر انتقادی وجود دارد. اما ما اینجا شما را با یک روش 5مرحله‌ای آشنا می‌کنیم که می‌تواند در حل هر مشکلی به شما کمک کند.

اول: مسئله خود را قاعده‌بندی کنید یا به عبات دیگر بدانید که به دنبال چه می‌گردید. این کار همیشه به این راحتی که به نظر می‌رسد نیست. برای مثال، اگر شما قصد دارید که رژیم غذایی جدیدی را امتحان کنید، دلایل شما برای این کار ممکن است به وسیله عوامل دیگری مخدوش شده باشد. مثل این ادعا که شما ظرف دو هفته به نتیجه می‌رسید؛ ولی اگر شما با هدفی روشن نسبت به اینکه در واقع از گرفتن رژیم چه انتظاری دارید برخورد کنید، حال می‌خواهد دلیل اش کاهش وزن، تغذیه بهتر یا داشتن انرژی بیشتر باشد، این آگاهی به شما امکان می‌دهد تا اطلاعات موجود را به طور هدفمند انتخاب کردهه و آنچه به دنبالش هستید را پیدا کنید تا در مورد اینکه آیا واقعا به دردتان می‌خورد، تصمیم بگیرید.

دوم: اطلاعات مورد نیاز خود را جمع‌آوری کنید. حجم بسیار زیادی از آن در اطراف شما وجود دارد. بنابراین داشتن آگاهی کامل از مسئله کمک می‌کند تا تصمیم بگیرید که چه چیزی مرتبط و چه غیرمرتبط است. اگر شما به دنبال انتخاب رژیمی هستید که وضعیت تغذیه‌تان بهتر شود، می‌توانید از یک شخص مطلع در این مورد نظرخواهی کرده یا از تجربه دیگران استفاده کنید. جمع آوری اطلاعات به شما در سنجش گزینه‌های مختلف برای رسیدن به هدف کمک زیادی می‌کند.

سوم: اطلاعات را به کار گیرید؛ کاری که به وسیله پرسید‌ن سوال‌های نقادانه می توانید انجام دهید. در مواجهه با یک تصمیم‌گیری از خود بپرسید "چه مفاهیمی به کار گرفته شده است؟"، "چه فرضیاتی وجود دارد؟" و" آیا برداشت من از اطلاعات، منطقی به نظر می‌رسد؟". برای مثال، در یک ایمیل که به شما وعده میلیونر شدن می دهد، بایستی در نظر بگیرید که "چه چیزی به برخورد من با این موقعیت شکل می‌دهد؟"، "آیا فرض کنم که فرستنده حقیقت را می گوید؟" "بر اساس شواهد، آیا منطقی است فکر کنم که پولی برنده می‌شوم؟".

چهارم: به معنی ضمنی توجه کنید. تصور کنید زمان انتخابات است و شما قصد دارید به آن نامزدی رای دهید که قول کاهش قیمت بنزین را داده است. در نگاه اول، ظاهرا خیلی خوب است، اما این تصمیم با گذشت زمان چه تاثیراتی بر محیط خواهد داشت؟ اگر مصرف بنزین به دلیل کاهش قیمت افزایش پیدا کند، آلودگی هوا به شدت افزایش خواهد یافت. یک اتفاق ناخواسته که ذهن را به خود مشغول می‌کند.

پنجم: نقطه نظر‌های دیگر را بررسی کنید. از خود بپرسید "چرا کاندیدای حزب مخالف شما این همه طرفدار دارد؟".حتی اگر شما با تمام گفته‌های آن کاندیدا مخالف باشید، بررسی همه جنبه‌های دیدگاه آن شخص می‌تواند روشن کند که چرا بعضی از سیاستمدارانی که مورد قبول شما نیستند، برای دیگران جذابند. این سوال به شما امکان می‌دهد تا فرضیات دیگر را بررسی کرده و انتخاب‌های خود را ارزیابی کنید تا در نهایت آگاهانه به تصمیم درست و منطقی برسید.

این فرایند 5 مرحله‌ای تنها یک ابزار است و مطمئنا نمی‌تواند تصمیمات سخت را از زندگی ما حذف کند و فقط می‌تواند کمک کند تعداد انتخاب‌های درست در میان تصمیمات ما افزایش یابد. تفکر انتقادی به ما این امکان را می‌دهد که دریایی از اطلاعات را سنجیده و آنچه نیاز داریم را انتخاب کنیم. به این ترتیب اگر تعداد کسانی که از این تفکر استفاده می‌کنند کافی باشد، دنیای ما منطقی‌تر شده و در دنیای صحیح تری زندگی خواهیم کرد.