چرا به‌تدریج، دروغ‌های کوچک تبدیل به دروغ‌های بزرگ می‌شوند؟

وقتی گلوله‌های برفی کوچک دروغ تبدیل به بهمن‌های بزرگ دروغ می‌شوند، مغز در برابر عدم صداقت بی‌حس می‌شود. دانشمندان در وب‌سایت Nature Neuroscience گزارش کرده‌اند که هر چه آدم‌ها دروغ‌های بیش‌تر و بزرگ‌تری بگویند، مناطق مشخصی از مغز آن‌ها به دروغ‌های بزرگ و آشکار کم‌تر واکنش نشان می‌دهد. نتایج این مطالعه ممکن است به محققان در توضیح این‌که چگونه یک دروغ کوچک تبدیل به دروغ‌های بزرگ‌تر می‌شود کمک کند.

محققان دانشگاه UCL (University College London) و دانشگاه دوک (Duke) آزمایشی را ترتیب دادند و در طی آن به ۸۰ شرکت‌کننده یک تصویر بزرگ و واضح از یک ظرف شیشه‌ای پر از سکه نشان دادند. به شرکت‌کنندگان گفته شد که باید سکه‌های داخل ظرف شیشه‌ای را تخمین زده و آن را به یک شریک ناپیدا که تصویر کوچک‌تری از این ظرف را می‌بیند، ارسال کنند. نیل گرت، یکی از اعضای این پژوهش طی کنفرانس خبری اعلام کرد که هر کدام از شرکت‌کننده‌ها به‌عنوان «یک مشاور مالی آگاه خدمت می‌کردند که وظیفه‌شان مشورت دادن به افرادی بود که نمی‌دانستند سرمایه خود را چگونه سرمایه‌گذاری کنند». پژوهش‌گران طی این آزمایش به شرکت‌کنندگان انگیزه‌هایی برای دروغ گفتن می‌دادند. در برخی موارد، برای مثال اگر کسی مقدار سکه را بیش از حد واقعی تخمین می‌زد مقدار بیش‌تری پول جایزه می‌گرفت.
 
با ادامه یافتن آزمایش، نتایج جالب‌تر می‌شد. دروغ گفتن افراد زمانی به بیش‌ترین حد خود می‌رسید که باعث می‌شد منفعت بیش‌تری به خودشان و شریک‌شان برسد. اما این «مشاوران مالی» حتی زمانی که به خودشان سود می‌رسید اما شریک‌شان ضرر می‌کرد نیز دوروغ می‌گفتند. روی مغز ۲۵ نفر از شرکت‌کنندگان هنگام دروغ گفتن اسکن fMRI انجام شد. در مورد مغزهای افرادی که پیش‌تر دروغ گفته بودند مشخص شد که فعالیت مغز آن‌ها در برخی از مناطق، از همه بیش‌تر در بخش آمیگدال مغز، کم‌تر می‌شد. آمیگدال یا در فارسی بادامه قسمتی از دستگاه کناره‌ای (سیستم لیمبیک) در مغز است. هسته قاعده‌ای-جانبی آمیگدال نقش مهمی در یادگیری و حافظه ایفا می‌کند. آمیگدال علاوه بر نقش اصلی در درک احساسات و ایجاد پاسخ به آن‌ها، در تعدیل درد نیز دخالت دارد. کاهش فعالیت آمیگدال حتی به دانشمندان قدرت پیش‌بینی می‌داد که آیا فرد در آزمایش بعدی دروغ می‌گوید یا خیر. این موضوع نشان می‌دهد که کاهش فعالیت مغز، روی تصمیم‌ آدم‌ها برای دروغ‌گویی تاثیر می‌گذارد.

افراد دروغ‌گو نتیجه منفی‌ای از دروغ‌های خود نمی‌دیدند و به همین دلیل از این‌که دروغ آن‌ها آشکار شود هراسی نداشتند. این معافیت از مجازات روی بخش آمیگدال اثر می‌گذارد. تالی شاروت، یکی از اعضای این پژوهش، می‌گوید: «دلایل زیادی برای توجیه این پدیده وجود دارد اما به نظر ما، یک اصل اساسی بیولوژیکی وجود دارد که روی کارکرد مغز ما اثر گذاشته و باعث ایجاد این پدیده می‌شود». اصلی که شاروت از آن صحبت می‌کند تطبیق عاطفی نام دارد. این اصل همان اصلی است که توضیح می‌دهد چرا بوی قدرتمند یک عطر به‌مرور زمان برای ما کم‌اثر می‌شود. شاروت می‌گوید، وقتی شما برای اولین بار در کاری مثل مالیات تقلب می‌کنید، احساس بدی به شما دست می‌دهد. این احساس ناخوشایند چیز خوبی است چراکه ممکن است عدم صداقت شما را کاهش دهد. شاروت می‌گوید: «اما در نوبت بعدی تقلب، شما از نظر عاطفی با چنین کاری تطبیق یافته‌اید و دیگر عذاب وجدانی نخواهید داشت و در نتیجه دروغ‌های بزرگ‌تر و بیش‌تری می‌گویید».
 
منبع: sciencenews