آیا رژیم‌های غذایی مد روز کارآمد هستند؟

دانش‌های رایج در رابطه با رژیم‌های غذایی شامل توصیه‌های بهداشتی مراکز دولتی، ثابت نیستند. اغلب تبلیغاتی به‌طور روزمره و تکراری ساخته می‌شوند و به این سوال پاسخ می‌دهند که بهتر است چه چیزی بخوریم؟ بنابراین چطور می‌توانیم از بین تبلیغ‌هایی که فقط برای متقاعد کردن ما درباره‌ی مفید بودن این مواد‌غذایی است، تشخیص بدهیم که واقعا چه چیزی برای سلامتی ما لازم است؟
تبلیغات و بازاریابی از علاقمندی افراد به کاهش وزن در کمترین زمان، قوی و عضلانی‌تر شدن، لاغر و زیبا شدن سوء استفاده می‌کنند. به‌طور کلی برنامه‌های غذایی که وعده نتایج چشمگیری را به ما می‌دهند و به‌عنوان رژیم‌های موقتی و تحت‌تاثیر مد شناخته می‌شوند، همان چیزی هستند که به‌نظر می‌رسند؛ یعنی آنقدر خوب و ایده‌‌آل که بعید است درست باشند.
راستی رژیم‌های مد روز از چه زمانی و کجا شروع شدند؟
با این‌که یونانیان باستان و رومیان قرن‌ها پیش  رژیم‌های درمانی زیادی را جمع‌آوری کردند.این پدیده به‌صورت جدی در عصر ویکتوریایی با رژیم‌های کوتاه‌مدت مثل سرکه خوردن و همینطور رژیم‌های بنتینگ آغاز شد. از آن زمان به بعد برنامه‌های غذایی نکات مختلفی مانند خوب جویدن و گاهی اصلا نجویدن، خوردن یک گریپ‌فروت با هر وعده غذایی، خوردن همیشگی سوپ‌کلم و حتی استفاده از ترکیبات آرسنیک‌دار و کرم کدو و... را به ما گوشزد می‌کنند.
اگر ایده رژیم و برنامه‌های غذایی ساده و کوتاه‌مدت سابقه تاریخی طولانی داشته باشد، آیا می‌توان گفت که این رژیم‌ها کارساز است؟
در کوتاه مدت پاسخ این سوال اغلب مثبت است. برنامه‌های غذایی با میزان کربوهیدرات پایین مانند رژیم معروف اتکینز یا رژیم‌های ساحل جنوبی، در ابتدا دفع ادرار را زیاد کرده و بدن سدیم را دفع می‌کند تا بتواند خودش را به تعادل برساند و به‌دلیل دفع مایعات، کاهش وزن موقت رخ می‌دهد. به‌وسیله سایر رژیم‌های با میزان پروتئین بالا، به‌علت محدودیت در انتخاب گزینه‌های غذایی در ابتدا ممکن است کاهش وزن داشته باشید؛ چرا‌که میزان کلی کالری دریافتی بدنتان را کم می‌کنید، اما پس از مدتی بدنتان میزان متابولیسم خود را کاهش می‌دهد تا خودش را با تغییرات جدید هماهنگ کند. با گذشت زمان تاثیر این رژیم‌های غذایی کمتر شده و اگر قطع شود، به سرعت نتیجه عکس می‌دهد. اگرچه این رژیم‌ها در ابتدا خیلی سریع پاسخ می‌دهد و فرد را جذب می‌کند، اما در طولانی‌مدت برای سلامتی و وزن شما تضمینی وجود ندارد.
چند دستورالعمل ساده می‌تواند به تشخیص یک رژیم غذایی بلند‌مدت که برای سلامتی مفید است با رژیمی که تنها تغییرات وزن را نشان می‌دهد، کمک کند .
این اولین نکته است:
اگر رژیم غذایی تنها به کم کردن میزان کالری دریافتی هر فرد توجه کند یا اینکه یک گروه غذایی مثل چربی‌ها، مواد قندی و کربوهیدرات‌ها را حذف کند، احتمالا یک رژیم  مد روز است. خط قرمز بعدی مذهبی تشریفات است یعنی وقتی رژیم ‌غذایی به شما تنها مواد ‌غذایی خاص، ترکیبات ویژه یا انتخاب جایگزین‌های غذایی خاصی مثل نوشیدنی‌ها و پودرهای خوراکی را توصیه می‌کند، نمی‌تواند برنامه غذایی مناسبی باشد.
حقیقت این است که برای کم کردن چند کیلو در یک مدت‌زمان طولانی راه‌حل سریعی ندارد. همه رژیم‌های غذایی برای کاهش وزن مشتری جلب نمی‌کنند. بنابراین تکلیف ادعا‌های  ابرغذاها، سم زداها و بهبود‌دهنده‌های بدنی چیست؟
تبلیغات برای جذب ایجاد اشتیاق در مردم بر محصولات باستانی و فرهنگ‌های مرتبط به آن تاکید دارند تا نوعی حس عرفانی و اعجاب‌انگیز را در مصرف‌کننده‌ها ایجاد می‌کنند، با این که چیزهایی که به آن ابرغذا می‌گوییم مثل بلو‌بری یا آسایی مقدار زیادی مواد‌مغذی دارند اما کیفیت دگرگون شونده‌ی آن‌ها به شدت اغراق‌آمیز شده است. این مواد ‌غذایی افزودنی‌های سالمی  به یک رژیم غذایی معتدلند، اما همواره می‌بینیم که به‌صورت نوشیدنی‌های قندی یا کورن‌فلکس به بازار عرضه می‌شوند که در این‌صورت خواص منفی آن‌ها مزایایش را پوشش می‌دهد.   
 
مواد ‌غذایی سم‌زدا و تصفیه‌کننده هم اگر به‌طور متعادل مصرف شوند، می‌توانند عالی باشند؛ چرا‌که تاثیر زیادی در کاهش وزن دارند و در عین حال میزان میوه و سبزیجاتی را که به‌طور روزانه مصرف می‌کنید، افزایش میدهند .
به‌طور علمی، هنوز ثابت نشده است که این مواد در طولانی‌مدت می‌توانند سودمند باشند یا بدن را بهتر ازمکانیسم طبیعیش سم‌زدایی کنند .
هر طرف را نگاه می‌کنیم ، راه حل جدیدی پیشنهاد‌ می‌شود که چه‌طور بهتر به‌نظر برسیم، احساس بهتری داشته باشیم و به‌طور‌کل پیشرفت کنیم. غذا هم از این مورد مستثنی نیست، اما بهتر است راهکار‌های مربوط به برنامه‌های غذایی را به‌عهده پزشکان و متخصصان تغذیه که از شرایط و برنامه‌های شخصی ما آگاه هستند؛بگذاریم.
رژیم‌ها و توصیه‌های تغذیه‌ای به‌طور کامل اشتباه نیستند و تحت شرایط خاصی حتی می‌توانند کاملا درست باشند، اما نه برای همه.