سوگیری (جهت‌گیری) به حمایت از انتخاب - تعصب

اگر به گذشته خود نگاهی کنید و بر بحث‌ها و گفت‌وگو‌های خود نگاهی اجمالی بیندازید، حتما به موارد زیادی در گذشته خود برخورد می‌کنید که بر تصمیمات و نظرات خود پافشاری می‌کردید و حال برای شما مسلم شده که آن تصمیم و تفکر به کل و یا تا حد زیادی اشتباه بوده‌. اکنون شاید این پرسش برای شما مطرح شود که چرا چنین محکم و مدعیانه از تفکر خود دفاع می‌کردید. برای دلگرمیتان می‌توانیم بگوییم که این پافشاری شما، از دیدگاه روان‌شناختی تا حدودی قابل بررسی است.

تمایلِ به حمایت از انتخاب به انگلیسیChoice-supportive bias ، یکی دیگر از جهت‌گیری‌های شناختی مغز ماست. در این جهت‌گیری شناختی Cognitive Bias شخص تصمیم‌گیرنده فقط به صرف این که آن تصمیم را گرفته، بر آن پافشاری و تاکید می‌کند. از دیدگاه شخص ما، تصویری که ما از تصمیمات خود در ذهن خود داریم گاهی به اندازه‌ی خود آن تصمیم پر اهمیت هستند، به خصوص در مشخص کردن این که این تصمیم تا چه اندازه احساس پشیمانی و یا رضایت برای ما به ارمغان می‌آورد.

برای درک بهتر مثالی ارائه می‌دهیم. شما یک تلفن همراه iPhone 6s Plus خریدید و دوست شما یک .Galaxy Note 5 شما و دوستتان در مورد گوشی‌هایتان با هم بحث می‌کنید و به نوعی گوشی‌های خود را به رخ هم می‌کشید. معمولا در چنین موقعیتی شما از نقاط ضعف گوشی خود چشم پوشی کرده و نقاط قوت آن را بر‌شمرده و برجسته می‌کنید و بلعکس ایرادات گوشی دوستتان را گوشزد کرده و نقاط قوت آن را برنمی‌شمرید. گوشی iPhone به صرف اینکه تصمیم شما بوده مورد حمایت شما قرار گرفته است. و چه بسا شما تا حدودی بر این آگاه هستید که گوشی شما در بسیاری از موارد از گوشی دوستتان ضعیف‌تر عمل می‌کند.

 

سیستم ادراک و شناخت ما، ذهنیت ما را به شکلی در به خاطرسپاری تصمیم‌هایمان مغشوش می‌کند که، جنبه‌ها و نتیجه‌های مثبت تصمیم، فارغ از اینکه در تصمیم‌گیری اصلی ما وجود داشته‌اند یا نه، به عنوان بخشی از تصمیم ما به خاطر سپرده شده و گزینه‌های منفی به تصمیماتی رد شده توسط ما مرتبط می‌شوند. به شکل ساده این گونه می‌توان گفت که سیستم شناخت و ادراک ما، ما را فریب داده و جنبه‌های مثبت را به تصمیم ما وصل کرده و ما را از گزینه‌های منفی در تصمیمان منفک می‌کند
.

شاید برای شما این پرسش مطرح شده باید که چرا افراد مسن‌ نسبت به جوانان بیشتر از عقاید خود دفاع کرده و بر آن‌ها پافشاری می‌کنند و این پافشاری تا حدی قوی است که تقریبا غیر ممکن است که برای یک پیرمرد یا پیرزن ۷۰ ساله استدلال کرد و وی را از اعتقاد به فرض غلطش بازداشت. طبق پژوهش‌های انجام شده این نتیجه حاصل شده که تمایلِ به حمایت از انتخاب به مراتب در بین افراد مسن شایع‌تر از جوانان است.

از دیدگاه منطق و استدلال رسالت تصمیم‌گیری (انتخاب بهترین گزینه از بین گزینه‌های موجود) است. به همین سبب از دیدگاه ما گزینه انتخاب شده توسط ما بهترین گزینه بوده و بالطبع گزینه‌های رد شد گزینه‌ها اشتباه و یا نامناسبی بوده‌اند. به طور کل باید این نکته را با دقت در نظر داشت که جهت‌گیری‌های شناختی و بلاخض تمایلِ به حمایت از انتخاب می‌توانند دیدگاه بی طرفانه و صحیح ما از واقعیت و حقیقت را مغشوش کرده و به جای آن برداشتی جهت‌گیرانه از همان حقیقت را جایگزین کنند.

با استفاده از لینک معرفی به دوستان که در زیر تمامی مطالب قرارگرفته، این مطلب را به اشتراک گذاشته و امتیاز نشردانش خود را در ویدوآل افزایش دهید.

پیشنهاد می‌کنیم مطالب زیر را نیز که در حوزه سوگیری(جهت‌گیری) نوشته شده، مطالعه کنید:
جهت‌گیری‌ تمایل به تایید
 جهت‌گیری در توجه
سوگیری (جهت‌گیری) فرار از ابهام
 

منابع: USC - 1 | USC - 2