چرا فرهادی، انصاری و نادری را نماینده خود در اسکار کرد؟

حدود یک‌ماه پیش دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، فرمانی را مبنی بر لغو صدور ویزا برای مردم ۷ کشور دنیا صادر کرد که کشور ما هم جزو یکی از این ۷ کشور بود. به‌سرعت اخبار این تصمیم جنجالی در تمامی رسانه‌های جهان منتشر شد و افراد متعددی به آن واکنش نشان دادند. تقریبا هیچ ایرانی‌ای نبود که از این تصمیم به خشم نیاید و البته تظاهرات و اعتراض‌های زیادی در خاک آمریکا به این فرمان موقت شد. در این میان اما بحثی پیش آمد در مورد حضور فیلم «فروشنده» اصغر فرهادی در مراسم اسکار. «فروشنده» نامزد بهترین فیلم خارجی در مراسم اسکار امسال است و طبیعی است که نمایندگانی از آن در این مراسم حضور داشته باشند.

ترانه علیدوستی بازیگر اصلی این فیلم به‌سرعت به این مسئله واکنش نشان داد و در توئیتر خود نوشت:

«ممنوعیت ترامپ مبنی بر عدم صدور ویزا برای ایرانیان یک حرکت نژاد‌پرستانه است. من نمی‌دانم این موضوع رویداد‌های فرهنگی را نیز در بر می‌گیرد یا خیر، با این حال بنده به نشانه اعتراض از شرکت در مراسم اسکار ۲۰۱۷ خودداری می‌کنم».

مدت کوتاهی پس از این موضوع، اصغر فرهادی هم به این مسئله واکنش نشان داد و از حضور در مراسم اسکار انصراف داد. او در بخشی از پیام خود نوشته:

«متاسفم که از طریق این نوشته اعلام می‌کنم در مراسم اسکار امسال در کنار دیگر اهالی سینما شرکت نخواهم کرد. در روزهای گذشته علی‌رغم شرایط غیرمنصفانه‌ای که برای ورود مهاجران و مسافران چند کشور به ایالات متحده پیش آمد، همچنان تصمیمم بر حضور در این مراسم بود و ابراز نظراتم به رسانه‌ها درباره این شرایط و به هیچ عنوان قصد عدم حضور و یا تحریم مراسم را به نشانه اعتراض نداشتم چون آگاهم که بسیاری از اهالی سینمای آمریکا و اعضای آکادمی مخالف افراطی‌گری و تندروی‌هایی هستند که این روزها بیش از گذشته در حال اعمال است و همان‌گونه که روز اعلام نتایج آکادمی به پخش‌کننده‌ام در آمریکا اعلام کردم به همراه مدیرفیلمبرداری‌ام در این مراسم حضور خواهیم داشت، همچنان تصورم همراه بودن در این اتفاق بزرگ فرهنگی بود. اما امروز به نظر می‌آید که این امکان حضور با اما و اگرهایی همراه است که برایم به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست حتی اگر برای سفر من به آمریکا استثنایی قائل شوند. پس مایلم آنچه را که قرار بود در فرصت سفرم بیان کنم در اینجا ابراز نمایم».
 
با این حال چند روز پیش اصغر فرهادی انوشه انصاری و دکتر فیروز نادری را به‌عنوان نمایندگان خود در مراسم اسکار معرفی کرد. انتخابی که با استقبال هر دو نفر روبه‌رو شد و هم انصاری و هم نادری در پست‌های جداگانه‌ای این انتخاب را مایه مباهات و افتخار خود دانستند. با این حال، رسانه‌های ایرانی به این موضوع واکنش‌های مختلفی داشتند. رسانه‌های مخالف فرهادی این حرکت را به‌نوعی زیر پا گذاشتن تحریم اسکار از سوی فرهادی دانستند و رسانه‌های دیگر از این موضوع استقبال کردند. نکته جالب در این موضوع معرفی دو دانشمند و فرد سرشناس ایرانی به‌عنوان نمایندگان اصغر فرهادی در مراسم اسکار است و وب‌سایت ویدوآل هم به این دلیل تصمیم گرفته تا این موضوع را از منظر دیگری بررسی کند و به این پرسش پاسخ دهد که چرا اصغر فرهادی این دو فرد را برای نمایندگی‌اش انتخاب کرده است.

مسئله مهاجرت
سالانه انسان‌های زیادی به کشور آمریکا مهاجرت می‌کنند و ترامپ در نطق‌های انتخاباتی خود در زمینه ممنوعیت و سخت‌گیری در مورد ورود مهاجران قول‌های زیادی داده بود. اما نکته مهم در این زمینه این موضوع است که بخش عمده‌ای از متخصصان و انسان‌های تاثیرگذار و سرشناس در حوزه‌های مختلف علمی، سیاسی، اقتصادی و ... در ایالات متحده را مهاجران کشورهای مختلف تشکیل می‌دهند و همین مسئله بخش زیادی از اعتراض‌های مخالفان ترامپ را شامل می‌شود. اصغر فرهادی با انتخاب انوشه انصاری و دکتر فیروز نادری پیام روشنی را صادر کرده است: «نمایندگان فیلم فروشنده در مراسم اسکار همان مهاجرانی‌اند که جزو مهم‌ترین افراد حوزه علم در کشور آمریکا هستند».

انوشه انصاری اولین ایرانی فضانورد، اولین بانوی مسلمان فضانورد، اولین بانوی کیهان‌گرد (گردشگر فضایی) است. او در کنار این القاب، یکی از موفق‌ترین کارآفرینان کشور آمریکاست. او پیش از انقلاب ایران به آمریکا مهاجرت کرده و یکی از سرشناس‌ترین زنان حوزه علم و فناوری به‌شمار می‌رود. دکتر فیروز نادری هم یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های سازمان فضایی ناساست. او تا همین چند سال پیش مدیر اکتشافات منظومه شمسی ناسا بود و پیش از آن هم پست‌های بسیار مهمی در مهم‌ترین سازمان فضایی جهان در اختیار داشته است. در واقع فرهادی با انتخاب این دو فرد به جهانیان اعلام می‌کند که آن‌هایی را که ترامپ مانع ورودشان به آمریکا شده، همان‌هایی‌اند که مهم‌ترین دستاوردها و فعالیت‌ها را در کشور آمریکا انجام داده‌اند.
 
یک مرد، یک زن
اصغر فرهادی خیلی ساده می‌توانست یک نفر را به‌عنوان نماینده خود در مراسم اسکار معرفی کند؛ کاری که اتفاقا معمول‌تر و باسابقه‌تر انتخاب دو نفر نماینده است. انتخاب یک مرد و یک زن هم پیام ویژه‌ای دارد. فرهادی با این کار می‌خواهد همه انسان‌ها را اعم از مرد و زن که از ورود آن‌ها به آمریکا جلوگیری می‌شود مخاطب قرار دهد. انوشه انصاری به‌عنوان یک زن ایرانی موفق در آمریکا و دکتر فیروز نادری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مردان ناسا، به‌نوعی نماینده تمامی ایرانی‌های روی زمین‌اند.

مسئله علم
اصغر فرهادی انسان‌های ایرانی موفق دیگری را نیز می‌توانست انتخاب کند. اما چرا دو نفری را انتخاب کرده که در حوزه علم و به‌ویژه فضا فعالیت می‌کنند. به نظر این قضیه هوشیارانه می‌آید؛ کشور آمریکا خود را مهم‌ترین و بزرگ‌ترین کشور در حوزه علم می‌داند که این مسئله خیلی دور از واقعیت نیست. در حوزه نجوم کشور آمریکا جزو توسعه‌یافته‌ترین و مهم‌ترین کشورهاست و فرهادی هم با آگاهی از این موضوع، دو ایرانی‌ای را انتخاب کرده که در مهم‌ترین بخش‌های علمی در آمریکا فعالیت کرده‌اند. فرهادی می‌خواهد بگوید در جایی که کشور آمریکا بیش‌ترین ادعاها را دارد این ایرانی‌ها و البته مهاجران‌اند که نقش مهمی را ایفا می‌کنند.  

به نظر می‌آید فرهادی با این کار نه‌تنها قصد زیر پا گذاشتن تحریم مراسم اسکار ۲۰۱۷ را نداشته، بلکه با حرکتی هوشمندانه می‌خواهد پیام خود را که به‌نوعی پیام بسیاری از ایرانی‌ها هم هست، در یک مراسم بسیار مهم با برد جهانی به گوش همه مردم دنیا و به‌ویژه سیاست‌مداران آمریکا برساند.