قسمت هفدهم : حافظه‌ی فعال

ما روزانه توسط حواس پنجگانه‌مان رویدادهایی را تجربه می‌کنیم، مغز ما این رویدادها را توسط سیگنال‌هایی با الگوهای خاص از یکدیگر تفکیک می‌کند و بین نرون‌ها ارتباطی به وجود می‌آورد که به این ارتباط‌ها سیناپس گفته می‌شود. بعد از تشکیل، این سیناپس‌ها احتیاج دارند تا در مغز ما تثبیت شوند، بهترین زمان تثبیت هنگامی است که ما خواب هستیم، در این زمان مغز الگوهای فعالیت‌هایش را بازسازی کرده و سیناپس‌هایی که به وجود آمده‌اند را تقویت می‌کند و در طول زمان و هنگام بیداری هر چه ما بیشتر به خاطراتمان فکر کنیم این الگوهای فعالیت مغزی و سیناپس‌ها را قوی تر می‌کنیم. سوال اینجاست که آیا ما می‌توانیم حافظه‌کان را تا جای ممکن نگه داریم؟
تحقیقات نشان می‌دهند روش‌های علمی‌ای برای تقویت حافظه وجود دارد.

• تفکر ورزش همیشگی مغز

مغز هرگونه اطلاعات جدید رو توسط حافظه دسته بندی می‌کند و زمانی که شما به این اطلاعات نیاز داشته باشید آ‌‎ن‌ها را در حافظه فعالتان نگه می‌دارد تا کار شما با آن اطلاعات تمام شود، اگر آن اطلاعات کاربرد بیشتری برای شما نداشته باشد مغزتان آن را پاک می‌کند اما اگر در زمان‌های متوالی آن اطلاعات را بازیابی کنید به حافظه‌ی بلند مدت فرستاده می‌شود تا بعدا به یاد آورده شوند. اگر حافظه‌ی فعال تقویت شود باعث سهولت زندگی روزمره‌ی ما می‌شود. مدیتیشن یکی از راه‌هایی است که با کاهش استرس و خالی کردن مغز از افکار مزاحم روزمره حافظه‌ی فعال را تقویت کند.

• نوشیدن قهوه

نوشیدن قهوه و رساندن مقداری کافئین به بدن می‌تواند در به یاد آوردن چیزهایی که تازه یاد گرفته‌اید موثر باشد، محققین با انجام یک آزمایش ساده دریافتند کسانی که قبل از مشاهده‌ی تعدادی تصاویر یک قرص کافئین مصرف کرده بودند، اندکی بعد توانستند از میان تصاویر جدید آن‌هایی را که قبلا دیده بودند را راحت‌تر به یاد بیاورند.

• خوردن توت!

یک مطالعه‌ی بلند مدت بر روی زنان پرستار بالای 70 سال نشان داد کاهش حافظه‌ی آن‌هایی که به‌طور منظم حداقل دو هفته توت فرنگی یا بلوبری خورده بودند به‌طور نسبی کمتر بوده است. البته در این زمینه تحقیقات بیشتری مورد نیاز است امابلوبری حاوی مقادیر زیادی زردینه یا فلانوئید است که می‌تواند ارتباطات موجود در مغز را تقویت کند و روی حافظه‌ی بلند مدت تاثیرات مثبتی داشته باشد و احتمال ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد.

موارد دیگری که اثرات مثبتشان بر روی سیستم حافظه‌ی انسان تا حد زیادی بدیهی است، ورزش و خواب کافی و مناسب است ولی شاید جالب‌ترین مورد جویدن آدامس باشد!

• جویدن آدامس

در یک مطالعه مشاهده شد شرکت کنندگانی که در هنگام یادگیری آدامس می‌جویدند در بازیابی حافظه دقیق‌تر بودند و زمان واکنش بهتری داشتند.
شاید یکی از دلایل تاثیر جویدن آدامس تاثیر آن بر فعالیت هیپوکامپ مغز باشد، هیپوکامپ منطقه‌ای در مغز است که به حافظه مربوط است. دلیل دیگر می‌تواند افزایش اکسیژن دریافتی در هنگام جویدن آدامس به دلیل بالاتر بودن سطوح ضربان قلب و بهبود تمرکز و توجه هنگام جویدن باشد که کمک می‌کند مغز در هنگام یادگیری سیناپس‌های قوی‌تری ایجاد کند.
به طور کلی می‌توان گفت هر روشی که به بهتر و آسان‌تر شدن فعالیت مغز کمک کند می‌تواند در تقویت حافظه به ما کمک کند.
به طور مثال مصرف ماهی به دلیل داشتن امگا3 ، باعث حفاظت غشای خارجی سلول‌های عصبی می‌شود و مغز انسان می‌تواند فعالیت‌های خود را بهتر انجام دهد.