عشق چیست و چه چیزی نیست؟

عشق یک واژه سه‌حرفی است که احتمالا روزگاری ذهن شما را به خود درگیر کرده است. این واژه ممکن است در قلب کسی ترس ایجاد کند یا به فردی دیگر انگیزه دهد. ماهیت و معنای عشق قرن‌هاست که موضوع بحث بسیاری از انسان‌ها بوده است. اما عشق چیست؟

این پرسش قدیمی را افراد زیادی از نوجوانان عاشق‌پیشه و شاعران رمانتیک تا فیلسوفان و دانشمندان کنجکاو مطرح کرده‌اند. پاسخ به پرسش «عشق چیست» چه چیزی می‌تواند باشد؟ شاید فردی به‌دنبال یک پاسخ ساده و سرراست باشد اما واقعیت این است که این موضوع کاملا به دید و بینش شما بستگی دارد. بیایید ابتدا به نظرات مختلف نگاهی بیاندازیم.

تعاریف مختلف عشق
از نقطه نظر عاشقانه و رمانتیک: عشق کامل است.
عشق برای شما چه معنایی دارد؟ آیا فکر می‌کنید عشق یک فرایند ساده و بدون اختلاف بین دو نفر است؟ یا دو طرف یک ماجرای عاشقانه باید همیشه یکدیگر را درک کنند؟ اگر ایده شما درباره عشق این‌گونه است، احتمالا شما فردی رمانتیک هستید. شاید این جمله برای برخی ناخوشایند باشد اما عشق واقعی در یک نگاه تقریبا غیرمحتمل است. برای حفظ احساس عشق باید روی این موضوع کار کرد و دائما شعله آن را در درون خود زنده نگاه داشت. طبق گفته‌های سالی کاننلی (Sally Connolly)، درمان‌گر موضوعات مربوط به رابطه با ۳۰ سال تجربه، پافشاری روی ایده عشق کامل رابطه شما را تبدیل به رابطه‌ای ناسالم می‌کند.

از نقطه نظر دانشمندان: عشق درباره احساس بویایی است.
اگر شما فردی تحلیل‌گر با نگاهی منطقی به موضوعات هستید احتمالا عشق را به زیست‌شناسی ربط می‌دهید. این ایده درباره چیستی عشق در واقع با شواهد و مدارک علمی ثابت می‌شود. محققان دانشگاه برن در سوئیس مطالعه‌ای را روی ارتباط بین حس بویایی و جذب شدن ما به فردی دیگر انجام داده‌اند. آن‌ها متوجه شدند که ژن‌های مجموعه سازگاری بافتی اصلی (MHC) در DNA انسان باعث می‌شوند تا ما عاشق فردی دیگر شویم (منبع).

از نقطه نظر یک انسان واقع‌گرا: عشق مانند یک اقیانوس است.
کسانی که با دیدی واقع‌گرایانه به عشق نگاه می‌کنند معتقدند عشق مانند یک اقیانوس است با جزر و مدهای مداوم و دائما در حال تغییر. این‌که به عشق رویکردی این‌چنینی داشته باشیم در واقع دارای تعریفی متعادل و نرمال از این احساس چالش‌برانگیز هستیم. درک این پرسش که عشق دقیقا چیست کار ساده‌ای نیست. عشق نیازمند کار سختی است که زمان می‌برد و شما را آماده یک رابطه طولانی‌مدت، کامل و سالم می‌کند.
 
عشق چه چیزی نیست؟
گرچه تعریفی که از عشق دارید کاملا به دیدگاه و نقطه نظر شما نسبت به این پدیده انسانی مربوط است اما موضوعاتی وجود دارند که به هیچ وجه در دسته عشق قرار نمی‌گیرند. عشق چه چیزی نیست؟ بیایید به این موضوع نگاهی بیاندازیم:

شیفتگی در برابر عشق
شیفتگی همان حسی است که ما در آغاز یک رابطه داریم. حسی که ما را شب‌ها بیدار نگه می‌دارد، حواس ما را در طول روز پرت می‌کند و ما را سرخوش و پرانرژی نگه می‌دارد نامش شیفتگی است نه عشق. وقتی به کسی علاقه‌مند می‌شوید این حس به‌سرعت به سراغ شما می‌آید و خیلی ساده ممکن است آن را با عشق اشتباه بگیرید. شیفته و دل‌باخته کسی شدن تله‌ای است که احتمالا همه ما بارها و بارها در آن گیر کرده‌ایم. شما از خود می‌پرسید که «عشق چیست» و سپس خود را متقاعد می‌کنید که احتمالا همین حس شیفتگی باید عشق باشد. اگر شما شیفته کسی باشید در اولین مشکل و چالش رابطه شما به پایان می‌رسد. عشق واقعی ماندگار است و با یک چالش از بین نمی‌رود.

هوس در برابر عشق
گاهی افراد هوس را با عشق اشتباه می‌گیرند. اما تفاوت این دو در چیست؟ اگر شما بیش‌تر به جنبه‌های جسمانی طرف مقابل خود علاقه دارید و این موضوع بیش‌تر از روابط صمیمانه برای شما اهمیت دارد احتمالا عشق را با هوس اشتباه گرفته‌اید. عشق اتفاقی درونی است تا یک فانتزی ذهنی. پس اگر بیش‌تر به‌دنبال فانتزی‌های ذهنی خود هستید تا روابط درونی عاشقانه و عمیق با یک فرد، شما درگیر هوس هستید.

دوستی در برابر عشق
دوستی و عشق گاهی حال و هوایی یکسان دارند که ممکن است گیج‌کننده باشد. چون ممکن است گاهی ما احساس عشق به دوستی داشته باشیم یا فردی که عاشقش هستیم را در جایگاه یک دوست ببینیم. خیلی ساده ممکن است یک رابطه دوستانه را با عشق اشتباه بگیریم چراکه ما زمان زیادی را با دوستان خود می‌گذرانیم و زندگی بدون آن‌ها برای‌مان غیر قابل تصور است. البته این حس در مورد آدم‌های مهم اطراف ما نیز در درون‌مان جاری است. بنابراین، اگر شما در این مورد دچار شک و تردید هستید سعی کنید روی رابطه خود با فرد مقابل، میزان صمیمیت و شدت احساس خود به او فکر و تمرکز کنید. به طور کلی، هر چه احساس شما به فردی دیگر شدیدتر باشد، احتمال این‌که عاشق آن فرد باشید تا دوست او بیش‌تر می‌شود.

وابستگی عاطفی در برابر عشق
گاهی فکر می‌کنیم که عاشق شده‌ایم، اما این حس فقط یک وابستگی عاطفی است. اما چگونه می‌توان این موضوع را تشخیص داد؟ پرسش‌هایی در این زمینه می‌توانید از خود بپرسید. آیا طرف مقابل خود را بی‌نقص و آرمانی می‌بینید؟ یا از این‌که او را از دست دهید به‌شدت هراس دارید؟ آیا نحوه‌ای که با شما رفتار می‌کند از این‌که او چه ویژگی‌هایی دارد برای‌تان مهم‌تر است؟ اگر پاسخ شما به این پرسش‌ها مثبت است، احتمالا شما از نظر عاطفی وابسته شده‌اید و عشقی در کار نیست. اگر به این نتیجه رسیده‌اید که به جای عشق ورزیدن از نظر عاطفی شدیدا به طرف مقابل خود وابسته‌اید خیلی به خود سخت نگیرید. آدم‌ها خیلی ساده از نظر عاطفی وابسته می‌شوند. بسیاری از ویژگی‌های وابستگی عاطفی، مثل آرمانی دیدن طرف مقابل و ترس از دست دادن او، ویژگی‌های نرمالی هستند. این احساسات حتی در روابط عاشقانه هم قابل انتظارند، اما گاهی همه رابطه می‌شوند. یادتان باشد شما یک انسان هستید و طرف مقابل‌تان انسانی دیگر. عشق به شما این امکان را می‌دهد که خودتان باشید.
 
عشق چیست؟
خب، اکنون می‌دانیم که عشق چه چیزهایی نیست. اما همچنان پرسش اصلی ما بدون پاسخ باقی‌مانده است: عشق چیست؟ عشق امری نامشهود، مستقل، جهانی، مراقبت‌کننده، غیر قابل پیش‌بینی و طبیعی است. عشق با کمال فاصله دارد و این امکان را به ما می‌دهد که شکل‌های دیگر احساسات و عواطف نظیر خشم، اندوه و درد را تجربه کنیم. عشق نه چیزی است که بتوانیم بیرون برویم و آن را بخریم و نه جایزه‌ای که پس از انجام یک کار خوب به ما می‌دهند و نه چیزی که بتوان آن را شمرد. از همه مهم‌تر، عشق چیزی است که آزادانه و بی قید و شرط در ما جاری می‌شود. دانستن این نکات اولین گام برای حرکت در مسیر یافتن یک عشق واقعی است.