از زبان برنده نوبل فیزیک؛ ۳ راه ساده برای یادگیری یک موضوع

هر چه سن‌مان بیش‌تر می‌شود، یاد گرفتن یک موضوع جدید نسبت به گذشته پیچیده‌تر، خسته‌کننده‌تر و زمان‌گیرتر می‌شود و کودکان نابغه‌ای که می‌توانند به پنج زبان صحبت کنند تبدیل به گفت‌وگوی مورد علاقه ما هنگام صرف غذا با دیگران می‌شود، چراکه برای‌مان جالب است که چگونه چنین توانایی‌ای در این افراد بروز پیدا کرده است.

اما یاد گرفتن و تسلط بر موضوعات ناآشنا، صرف نظر از این‌که شما دانشجو هستید یا خیر، نباید این‌قدر دشوار و دردآور باشد. این کار را از ریچارد فینمن، برند جایزه نوبل فیزیک، یاد بگیرید. او یک فرمول سه‌مرحله‌ای را به ما می‌آموزد که با استفاده از آن می‌توانید هر موضوعی را نه تنها سریع‌تر بلکه عمیق‌تر هم یاد بگیرید. البته شین پریش، نویسنده انگلیسی، عنوان می‌کند که فینمن در این مورد میان «دانستن چیزی» و «دانستن نام چیزی» تفاوت قائل می‌شود و آن را توضیح می‌دهد. فینمن در مصاحبه‌ای بیان کرده که یک نفر ممکن است یک پرنده کوچک طلایی را به شما نشان دهد و بگوید نام این پرنده توکا با گلویی قهوه‌ای است. او همچنین ممکن است به شما بگوید که در زبان آلمانی به این پرنده halzenfugel و در زبان چینی به آن chung ling می‌گویند.

ممکن است این حقایق تا ابد در ذهن شما بماند، اما شما همچنان هیچ نکته خاصی درباره این پرنده نمی‌دانید؛ نمی‌دانید کجا زندگی می‌کند، چگونه مهاجرت می‌کند و صدایش شبیه چه چیزی است. این مثال، تمام نکته فینمن را بیان می‌کند اما می‌توان آن‌ها را در مورد موضوعات بسیار پیچیده هم به کار برد.

برای مثال رسانا بودن آب در برابر الکتریسیته را در نظر بگیرید. این ویژگی یکی از اجزای اساسی درک ما از پیرامون‌مان است اما پس از ۲۰۰ سال جست‌وجو، دانشمندان فقط به نحوه اتفاق این ویژگی پی بردند. درک عمیق از یک موضوع تازه بسیار حیاتی است، حتی اگر قرار باشد آن را امتحان دهیم، چراکه نمی‌دانیم کدام وجه از این موضوع ساده قرار است از ما امتحان گرفته شود. در ادامه شما را با تکنیک فینمن در آموزش موضوعات تازه آشنا می‌کنیم.
   
گام اول: آن را به یک کودک آموزش دهید.
یک دفتر بردارید، در بالای یک صفحه موضوعی را که در حال یادگیری آم هستید بنویسید و آن را به‌گونه‌ای از ابتدا تا انتها شرح دهید که انگار دارید به یک کودک این موضوع را آموزش می‌دهید. اگر واکنش اولیه‌تان به این نکته این جمله است که: «خب چگونه مکانیسم کوانتوم را به یک کودک یاد بدهم؟»، باید بگوییم که وب‌سایت xkcd علم مربوط به موشک‌ها را با استفاده از هزار کلمه رایج در زبان انگلیسی توضیح داده است.

نکته کلیدی در این ماجرا این است که وقتی شما یک موضوع را به یک کودک هشت‌ساله توضیح می‌دهید نمی‌توانید خود را پشت اصطلاحات پیچیده که خودتان درک درستی از آن‌ها ندارید، پنهان کنید. پریش می‌گوید: «وقتی شما ایده‌ای را از ابتدا تا انتها به‌گونه‌ای ساده بیان می‌کنید که یک کودک هم آن را درک می‌کند، در نتیجه خودتان را مجبور کرده‌اید که مفهوم آن را به صورت عمیق درک کرده و روابط و پیوندهای میان ایده‌ها را ساده کنید. اگر در این کار مشکل داشته باشید، قطعا خودتان درک کاملی از آن ایده ندارید و شکاف‌هایی در دانش شما وجود دارد».
 
گام دوم: شکاف‌های موجود در دانش خود را مرور کنید.
وقتی شکاف‌های موجود در دانش خود را شناسایی کردید، می‌توانید روی آن‌ها به صورت خاص مطالعه کرده و به پاسخ‌های درستی در آن برسید. بعد از این کار دوباره گام اول را انجام دهید. این کار را آن‌قدر انجام دهید تا هیچ شکافی در دانش شما باقی نماند.
   
گام سوم: نظم دهید و ساده کنید.
اکنون شما درک کاملی از موضوع جدید پیدا کرده‌اید. این موضوع جدید در ذهن شما به قدر کافی واضح و روشن شده که یک کودک هم می‌تواند آن را درک کند. بعد از این مرحله، سعی کنید به این موضوع جدید نظم دهید، آن را ساده کرده و در نهایت با صدای بلند بخوانید. این کار باعث می‌شود نقاط کوچک مبهم را شناسایی کنید.
 
گام چهارم (اختیاری): موضوع تازه را به یک فرد بزرگ‌سال توضیح دهید.
در این مرحله می‌توانید یک کودک هشت‌ساله پیدا کرده و موضوع را به او توضیح بدهید اما پیشنهاد این است که بهتر است این بار این موضوع جدید را به یکی از دوستان خود شرح دهید. اگر او نکته‌ای را در طول توضیح شما درک نکرد احتمالا شکاف دیگری در دانش شما وجود دارد. بهتر است دوباره به مراحل قبل رجوع کرده و مشکل خود را حل کنید.

پیروی از تکنیک فینمن به شما کمک می‌کند تا درک عمیقی از موضوعی که در حال یادگیری آن هستید پیدا کنید و تا ابد در ذهن شما باقی بماند. در این شیوه دیگر موضوعات یک دقیقه پس از پایان امتحان از ذهن شما خارج نمی‌شوند.
 
منبع: sciencealert